Voor mensen met dementie en hun mantelzorgers zijn de WMO (Wet Maatschappelijke Ondersteuning), ZvW (Zorgverzekeringswet) en WLZ (Wet Langdurige Zorg) – ook in het persoonsgebonden budget PGB – belangrijk.

Als u thuis woont of wilt blijven wonen dan zijn vooral de WMO en ZvW voor u belangrijk. U krijgt dan ook te maken met verschillende organisaties en mensen. In de praktijk zoeken hulpverleners bijv. de huisarts, wijkverpleegkundige (vanuit de ZVW) en de WMO-consulenten, de sociale teams of WIJ-teams elkaar ook op zodat er voor een samenhangend plan voor ondersteuning en zorg komt en blijft.

De 24-uurs zorg krijgt u via de WLZ in een verpleeghuis. U kunt echter de WLZ-zorg ook thuis ontvangen. Lees meer in VWS Het Nederlandse Zorgstelsel

U heeft te maken met verschillende wetten en regelingen waarbij ook belangen mee kunnen spelen. Het uitgangspunt is de regie van de cliënt maar wie besluit of het nog verantwoord is dat u thuis kan blijven wonen? Lees meer in Casus dementie tbv moreel beraad eigen regie of toch niet

Preventie is ingebed in diverse wetten.

WMO (Wet Maatschappelijke Ondersteuning)
De Wet maatschappelijke ondersteuning (WMO) is een wet in het kader van hulp en ondersteuning. De wet wordt uitgevoerd door gemeenten in Nederland en heeft als doel om burgers zo goed mogelijk in staat te stellen om deel te nemen aan de samenleving.

De WMO is vooral bedoeld voor burgers die daarin problemen ondervinden, zoals ouderen, chronisch zieken en mensen met een lichamelijke of verstandelijke beperking. Gemeenten zijn volgens de WMO verplicht om kwetsbare en hulpbehoevende groepen te compenseren door het aanbieden van voorzieningen en ondersteuning, bijvoorbeeld huishoudelijke hulp of aanpassing van de woning.

Vanuit de WMO kunnen er verschillende voorzieningen worden aangeboden. Deze kunnen kortweg worden onderverdeeld in drie categorieën, namelijk:
1.Algemene voorzieningen zijn voorzieningen die binnen de gehele gemeente beschikbaar worden gesteld voor mensen die dat nodig hebben, zoals een boodschappendienst of maaltijdservice.
2.Maatwerkvoorzieningen zijn voorzieningen en hulpvormen die op de leefsituatie en gezondheid van de persoon zijn afgestemd, zoals individuele begeleiding, huishoudelijke hulp: opruimen en schoonmaken, aanpassingen in de woning, zoals een traplift of aanpassingen in de douche en personenalarmering
3.Vervoersvoorzieningen worden verstrekt zodat burgers weer in staat worden gesteld om zich te verplaatsen en zo kunnen deelnemen aan de samenleving zoals WMO-vervoer per regiotaxi of rolstoeltaxi, een scootmobiel of een rolstoel of vergoeding voor vervoer (per eigen auto). Hiertoe behoren ook zaken die indirect te maken hebben met de vervoersvoorziening.

Voor voorzieningen die als algemeen gebruikelijk worden beschouwd, krijg je geen WMO-indicatie. Dit zijn voorzieningen waarover je ook zou (kunnen) beschikken als er geen sprake is van een ziekte, handicap of andere beperking. Bron https://www.zorgwijzer.nl (Juli 2018) en VWS Het Nederlandse Zorgstelsel 2016.

WMO – Wat verandert er in 2019 en 2020?
Vanaf 2019 verandert de eigen bijdrage voor hulp en ondersteuning vanuit de Wet maatschappelijke ondersteuning (WMO) nl. in een vaste eigen bijdrage:

  • We kijken niet meer naar inkomen of vermogen bij de berekening van de eigen bijdrage.
  • Iedereen betaalt een eigen bijdrage van maximaal € 17,50 per 4 weken in 2019 en 19 Euro in 2020.
  • Bent u getrouwd of heeft u een partner? En is minimaal één van u nog geen 66 jaar en 4 maanden (AOW-leeftijd)? Dan hoeft u geen eigen bijdrage te betalen.

Bron en meer informatie (december 2018) op https://www.hetcak.nl/

Toegang en indicatie WMO
Hoewel gemeenten zich moeten houden aan de regels in de WMO, organiseren gemeenten zelf hoe de toegang tot hulp en ondersteuning geschiedt. Dat houdt in dat de toegang en uitvoering van de WMO per gemeente iets kan verschillen. Het gesprek dat plaatsvindt na melding wordt het “keukentafelgesprek” genoemd.

Zo kiezen sommige gemeenten voor een speciaal WMO-loket waar burgers zich kunnen melden; of de Zorgbalie zoals in Appingedam; of het Zorgloket in het Westerkwartier. Andere gemeenten kiezen voor sociale wijkteams – in de gemeente Groningen de WIJ-teams – waar burgers terecht kunnen met een hulpvraag. In alle gemeenten zijn zgn. sociale teams, WIJ-teams of zorgloketten waar u informatie en advies kunt vragen. Een overzicht met contactadressen per gemeente vindt u in Sociaal team en wij-team en zorgloket in Groningen

WMO Toegang tot hulpmiddelen complexe hulpvragen
Hulpmiddelen of woningaanpassingen zijn voor mensen met een complexe hulpvraag essentieel om zo goed en zelfstandig als mogelijk te kunnen functioneren. Hoe komt u tot een vlotte en correcte afhandeling van een aanvraag?

De brochure ‘Toegang tot hulpmiddelen voor mensen met een complexe hulpvraag’ bevat tips en adviezen voor de aanvrager, de Wmo-consulent, en (revalidatie)artsen en behandelaren die adviseren over hulpmiddelen.

De VNG kreeg signalen dat de toewijzing van hulpmiddelen voor mensen met een complexe hulpvraag niet altijd snel en doeltreffend verloopt. Samen met patiëntenorganisaties besloten we daarom een publicatie te maken met tips en aanbevelingen voor iedereen die bij het aanvraagproces is betrokken. Bij het opstellen van de brochure werkten we samen met Dwarslaesie Organisatie Nederland, Spierziekten Nederland, Ieder(in) en NVDG, Nederlands Vlaams Dwarslaesie Genootschap.

Lees meer in Toegang tot hulpmiddelen voor mensen met een complexe hulpvraag VNG 2018  en op https://vng.nl

Handreiking Normenkader Huishoudelijke Ondersteuning – juni 2019
Bureau HHM hielp veel gemeenten bij het aanpassen van de regelgeving en het beleid rond de Huishoudelijke Ondersteuning (HO). Op basis daarvan is een normenkader tot stand gekomen dat het voor alle gemeenten mogelijk maakt om resultaatgericht te indiceren, met een onderbouwing die voldoet aan de eisen die de rechter hieraan stelt. Alle gemeenten kunnen dit normenkader nu gebruiken voor de inrichting van de huishoudelijke ondersteuning. Bureau HHM geeft in deze handreiking met 13 vragen en antwoorden inzicht in het normenkader en de toepassingsmogelijkheden.

Na de uitspraken van de Centrale Raad van Beroep in mei 2016 deed bureau HHM met KPMG Plexus in opdracht van meerdere gemeenten – o.a. Amsterdam, Utrecht en Nijkerk – empirisch onderzoek naar normtijden voor huishoudelijke ondersteuning. De uitkomsten daarvan toetste het onderzoeks- en adviesbureau binnen een groot aantal gemeenten aan de lokale situatie en deze zijn vertaald naar lokaal beleid. In uitspraken van december 2018 bevestigde de CRvB dat het normenkader voldoet aan de eisen die in mei 2016 werden gesteld aan de onderbouwing van normtijden voor huishoudelijke ondersteuning.
Door uit te gaan van ‘de gemiddelde cliëntsituatie’ en de mogelijkheid tot meer of minder inzet, kan het normenkader in elke gemeente en voor elke cliënt worden toegepast. Volgens bureau HHM is de kennis over de huishoudelijke ondersteuning inmiddels zo is uitgekristalliseerd, dat gemeenten met behulp van de handreiking zelf de normtijden en de onderbouwing van het beleid kunnen vaststellen. Lees meer in Normenkader_huishoudelijke_ondersteuning_juni_2019_bureau_HHM Bron en informatie HHM juli 2019 https://hhm.nl/

Enkele video’s over WMO en de keukentafel gesprekken

Antwoord op Wmo – Eigen kracht en hulp uit sociaal netwerk https://www.youtube.com/watch?v=0F-FOGqRj70

Thuis wonen met hulp en ondersteuning (Wmo) https://www.youtube.com/watch?v=r1GYKAljNEU

De WMO-consulent op bezoek. Iedere inwoner van de Drechtsteden die nu een Wmo-indicatie heeft, krijgt een bezoek van een van onze Wmo-consulenten. Omdat we begrijpen dat een huisbezoek spannend kan zijn, hebben we een kort filmpje gemaakt. Hierin ziet u hoe zo’n huisbezoek in zijn werk gaat. https://www.youtube.com/watch?v=wa2bOuIzsYg

ZvW (Zorgverzekeringswet)
In 2006 is de Zorgverzekeringswet (ZvW) in het leven geroepen. Deze wet vervangt de oude ziekenfondswet waarin er onderscheid werd gemaakt tussen ziekenfondsen en particuliere verzekeringsmaatschappijen. In de ZvW is er meer ruimte voor marktwerking en krijgen consumenten, zorgaanbieders en zorgverzekeraars meer ruimte om zelf keuzes te maken. De zorgverzekeraars zijn verantwoordelijk voor het uitvoeren van de ZvW. De Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) is toezichthouder en controleert of verzekeraars zich houden aan de normen en de regels.

De basisverzekering dekt een groot aantal gezondheidsrisico’s, waaronder de persoonlijke verzorging en verpleging via de wijkverpleegkundige. De zorgverzekeraars zijn verantwoordelijk voor het aanbieden van de basisverzekering en hebben een zorgplicht. Dat houdt in dat alle verzekerden toegang moeten krijgen tot betaalbare en kwalitatief goede zorg. Zorgverzekeraars moeten voldoende zorg van goede kwaliteit inkopen. Daarnaast moet deze zorg bereikbaar zijn, zeker als het gaat om spoedeisende hulp. Raadpleeg verder uw eigen zorgverzekering. Bron https://www.zorgwijzer.nl (Juli 2018) en VWS Het Nederlandse Zorgstelsel.

Toegang en indicatie ZvW
U kunt terecht bij de organisatie op het gebied van wijkverpleging of verpleging en verzorging. Hij/zij onderzoekt de hulpvraag/zorgbehoefte en persoonlijke situatie en onderzoekt welke oplossingen er zijn voor de cliënt. De afspraken worden vastgelegd in een zorgleefplan. Meer informatie krijgt u van de thuiszorgorganisatie waar u voor kiest.

Begrippenkader indicatieproces ZvW – april 2019
V&VN heeft het Begrippenkader Indicatieproces vastgesteld. Hierin leggen zij de begrippen uit waar bij de indicatie veel discussie over is, en behandelen zij knelpunten en dilemma’s waar iedereen die betrokken is bij de zorg achter de voordeur, tegenaan loopt. Aan het begrippenkader is gewerkt door wijkverpleegkundigen uit heel Nederland.

Wijkverpleegkundigen zijn sinds 2015 – weer – verantwoordelijk voor de indicatie voor ‘verpleging en verzorging in de eigen omgeving’ binnen de zorgverzekeringswet. Juist omdat wijkverpleegkundigen zo dicht bij hun cliënten staan, en echt achter de voordeur komen, kunnen ze als geen ander de juiste zorg op de juiste plek organiseren. Na vier jaar indiceren blijkt dat er nog discussie is over de begrippen. Binnen de eigen beroepsgroep, maar vooral ook met andere partijen die bij de wijkverpleging betrokken zijn, met zorgaanbieders en met zorgverzekeraars.

Bijvoorbeeld als het gaat om de vraag wat geneeskundige zorg is of “zorg zoals verpleegkundigen plegen te bieden”? Hoog tijd dus voor meer duidelijkheid over begrippen die zo belangrijk zijn voor een goede indicatie. Goede zorg begint immers met goed indiceren: de zorgbehoefte helder krijgen” volgens de V&VN. Lees meer in Begrippenkader indicatieproces verpleegkundigen 2019 (Bron V&VN – 10 april 2019 https://www.venvn.nl )

WLZ (Wet Langdurige Zorg)
De Wet langdurige zorg is bedoeld voor mensen die voortdurend (intensieve) zorg nodig hebben in de nabije omgeving. Denk daarbij aan chronisch zieken, kwetsbare ouderen en mensen met een ernstige geestelijke of lichamelijke beperking/aandoening.

Vrijwel alles wat de cliënt nodig heeft aan zorg wordt dan vanuit de WLZ geregeld, zoals:
1.Verblijf in een zorginstelling (thuis wonen is ook mogelijk);
2.Begeleiding, verpleging en verzorging;
3.Geneeskundige zorg en behandeling in verband met de ziekte, beperking of stoornis;
4.Hulpmiddelen;
5.Huishoudelijke hulp (soms);
6.Vervoer naar de plaats waar de begeleiding, behandeling en verzorging plaatsvindt.

Het gehele pakket aan zorg en voorzieningen noemt men het integraal pakket. Zorg vanuit de WLZ kan worden georganiseerd in een verpleeghuis (ook kleinschalig), woonvorm voor gehandicapten of gewoon bij je thuis.

Iemand komt in aanmerking voor zorg vanuit de WLZ als er 24 uur per dag zorg in de nabijheid nodig is om ernstig nadeel te voorkomen zoals:

1.Als (er een grote kan is dat) iemand zichzelf niet meer kan redden in de maatschappij;
2.Bij (een grote kans op) ernstige verwaarlozing;
3.Als er sprake is van lichamelijk letsel door een ziekte, aandoening of beperking (of de kans hierop groot is);
4.De ontwikkeling van iemand ernstig wordt geschaad, al dan niet onder invloed van een ander (of de kans hierop groot is);
5.De veiligheid ernstig wordt bedreigd (of de kans hierop groot is).

Kortom, iemand komt in aanmerking voor WLZ-zorg als hij/zij zelf niet meer in staat is om in de gaten te houden (en in te schatten) of er zorg nodig is en deze zorg op adequate en tijdige wijze in te schakelen.

Meer complexe zorgvragen en toch minder CIZ-indicaties in een hoger zorgprofiel – 2019 oktober
Opvallend – Meer mensen met complexe zorgvragen zoals mensen met dementie waarbij de nadruk ligt op begeleiding en ondersteuning (VV 7) terwijl CIZ minder mensen daarvoor indiceert. Het aantal WLZ -indicaties VV 5 neemt weliswaar toe maar daar staan lagere inkomsten tegenover voor de zorgaanbieder.

Vereenvoudiging hulpmiddelenzorg voor cliënten in een Wlz-instelling per 1 januari 2020
Hulpmiddelen voor cliënten die in een Wlz-instelling wonen worden nu vanuit vier regelingen geleverd: de Wlz, de Zvw, de Wmo 2015 en soms ook de WIA. Bovendien verschillen de regels voor cliënten met behandeling en cliënten zonder behandeling in de instelling. Deze ingewikkelde regelgeving wordt vereenvoudigd vanaf 1 januari 2020. Lees meer in Overheveling hulpmiddelen naar de WLZ
Bron – juli 2019 https://www.informatielangdurigezorg.nl/hulpmiddelenzorg-wlz

Toegang WLZ en indicatiestelling met twee criteria
De eerste stap is om een aanvraag te doen bij het Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ). Het CIZ onderzoekt of u recht heeft op zorg.
Nadat de aanvraag is ingediend, voert het CIZ een objectief onderzoek uit naar de persoonlijke situatie en omgeving van de zorgbehoevende. Er wordt dan gekeken of aan de volgende criteria wordt voldaan:

Is er permanent toezicht nodig?
Is er 24 uur per dag zorg in de nabijheid nodig?

Het gesprek met het CIZ vindt plaats met de zorgbehoevende en/of de mantelzorger/begeleider. Eventueel kan er in overleg ook een gratis onafhankelijke cliëntondersteuner geregeld worden die het gesprek kan voeren. Aan de hand van het gesprek en het onderzoek wordt er wel of geen Wlz-indicatie gegeven. De uitslag van een Wlz-aanvraag duurt maximaal zes weken en kan indien nodig worden verlengd als er meer bewijsstukken nodig zijn.

Is er een WLZ-indicatie? Dan zal het CIZ een zorgprofiel vaststellen waarin staat wat de inhoud en omvang is van de zorg waar de zorgbehoevende recht op heeft. Niet iedereen met een WLZ-indicatie heeft immers dezelfde soort en hoeveelheid zorg nodig. Daarom bestaan er zorgprofielen, voorheen tot 2015 ook zorgzwaartepakketten (ZZP’s) genoemd. Een zorgprofiel geeft aan wat voor zorg iemand nodig heeft. De profielen hebben nu namen. Het Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ) is een onafhankelijk indicatieorgaan en bepaalt welk zorgprofiel u nodig heeft zoals bij verpleging en verzorging: VV 5 – Beschermd wonen met intensieve dementiezorg VV5 of VV 8 – Beschermd wonen met zeer intensieve zorg, vanwege specifieke aandoeningen, met de nadruk op verzorging/verpleging.

Vervolgens wordt het indicatiebesluit doorgestuurd naar het zorgkantoor met wie nadere afspraken gemaakt worden over de vorm van de geleverde zorg. Bij een WLZ-indicatie wordt er ook met het CIZ besproken over de vorm van de zorg die geleverd zal worden.

In principe wordt de zorg op twee manieren geleverd:
1.Intramuraal: zorg in een zorginstelling, middels zorg in natura of een persoonsgebonden budget (pgb).
2.Extramuraal: zorg thuis (als de situatie dit toelaat en de kosten niet hoger zijn dan bij verblijf in een instelling), middels een volledig pakket thuis (VPT), modulair pakket thuis (MPT) of een persoonsgebonden budget (PGB).

Meer informatie en bron https://www.zorgwijzer.nl (Juli 2018) en het VWS Het Nederlandse Zorgstelsel . Meer informatie over het Centrum Indicatiestelling Zorg op https://www.ciz.nl .

De 24-uurszorg vanuit de WLZ om thuis te kunnen blijven wonen
Met een WLZ-indicatie kan de cliënt er voor kiezen om thuis te blijven wonen. Er zijn dan drie mogelijkheden om de zorg te organiseren.

Met een WLZ-indicatie thuis blijven wonen
1.Een volledig pakket thuis (VPT): wordt geleverd door één zorgaanbieder
2.Een modulair pakket thuis (MPT)
3.Een persoonsgebonden budget (PGB)

Voordat de zorg thuis via VPT of MPT wordt toegekend, beoordeelt het zorgkantoor eerst of het verantwoord en doelmatig is om de zorg bij de cliënt thuis te organiseren. In het geval van een PGB wordt er gekeken of de verzekerde in staat is om bepaalde administratieve zaken zelf te regelen (bijvoorbeeld het inkopen van zorgaanbieders). Uiteindelijk bepaalt het zorgkantoor welke leveringsvormen haalbaar zijn.

VPT
Als u een indicatie heeft voor zorg met verblijf (een zorgprofiel ZP) maar niet binnen een instelling wilt wonen, kunt u ervoor kiezen de indicatie in te zetten in de thuissituatie of naar een kleinschalige setting van een zorginstelling gaan. Dit kan onder andere door middel van een ‘Volledig Pakket Thuis’ (VPT). Bij een volledig pakket thuis blijft u in uw eigen woning, maar betrekt u de zorg van een instelling bij u in de buurt. Het voornaamste verschil met een reguliere opname is dat u zelf verantwoordelijk bent voor uw huisvestingskosten. Daar staat tegenover dat u een lagere eigen bijdrage heeft dan bij verblijf Bij een VPT wordt alle zorg die in het zorgprofiel past, geleverd door één zorgaanbieder en valt dus onder de verantwoordelijkheid van één WLZ-instelling. Er worden afspraken gemaakt over de gewenste zorg en over de tijden waarop zorgverleners langskomen.

Wat betekent VPT (Verpleegkundig Pakket Thuis) voor ouderen, zorgorganisaties en zorgprofessionals? – januari 2024
Nederland vergrijst snel. Nu al is sprake van arbeidsmarktproblematiek, maar ook van schaarste op de woningmarkt. De meeste ouderen willen graag in hun eigen woonomgeving blijven wonen als zij zorg nodig hebben. Met een Volledig Pakket Thuis (VPT) kan niet alleen die woonwens ingevuld worden. Ouderen kunnen in hun vertrouwde huis blijven wonen, mét de benodigde zorg, verpleging en ondersteuning in begeleiding, vervoer, eten, drinken en huishoudelijk hulp.
In 2022 is Zorgkantoor Zilveren Kruis, samen met Icare en ZorgSpectrum, gestart met het landelijk opschalen van de beweging Vertrouwd Thuis. In deze beweging is een landelijk dekkend lerend netwerk gecreëerd waarbij alle geleerde lessen rondom starten en opschalen van Wlz zorg thuis (VPT en MPT) met elkaar worden gedeeld. Dit met als doel om cliënten de mogelijkheid te bieden om langer thuis te wonen en onnodig uit huis plaatsing te voorkomen.
Inmiddels zijn zorgaanbieders van alle regio’s en zorgkantoren aangesloten bij deze beweging. Door het inzetten van regionale aanjagers, kunnen zorgorganisaties ook geholpen worden bij verandervraagstukken zoals het starten of het doorontwikkelen van Wlz zorg thuis.
Maar wat betekent VPT-levering nu voor zorgorganisaties en zorgprofessionals? Hierna gaan we in op een aantal onderwerpen die aan de orde komen als organisaties VPT (willen) leveren:
• Bestuurlijke aandachtpunten rondom VPT-levering: Er is meer mogelijk rondom VPT dan u denkt
• Visie op VPT-levering: Van zorg naar gewoon leven!
• Het organiseren van VPT: Hoe bevordert u dat uw cliënten zo lang mogelijk thuis kunnen blijven wonen?
• Financiële aspecten rondom VPT: VPT is rendabel te leveren
• Samenwerking rondom VPT-cliënten: Welke rol pakt uw organisatie in de regio?
• Het primaire proces bij VPT: Hoe ondersteunt u uw professionals om anders te werken met VPT?
Wilt u meer over weten over het programma Wlz zorg thuis, kijk dan op de website https://vanzorgnaargewoonleven.nl/wlz-zorg-thuis .Mocht u informatie missen of juist inspiratie hebben die u ook wilt delen, mail dan via delen@vanzorgnaargewoonleven.nl
Lees meer in Feiten-en-Fabels-Volledig Pakket Thuis – Van Zorg naar Leven -versie-nov-2023

MPT
MPT staat voor ‘Modulair Pakket Thuis’. Het MPT is een leveringsvorm van zorg naast de vormen Zorg in een instelling, VPT en pgb. Met het MPT kiezen cliënten ervoor bepaalde delen (modules) van het zorgpakket (ZP) thuis te ontvangen. Zij zien hiermee af van delen van de zorg waar zij recht op hebben, omdat zij daar op dat moment geen behoefte aan hebben. Cliënten die kiezen voor een MPT, kunnen ervoor kiezen het gehele MPT als zorg in natura te ontvangen, of opteren voor een combinatie van zorg in natura en PGB. Cliënten (of hun vertegenwoordiger) spreken op basis van het geïndiceerde zorgprofiel af welke zorg zij in natura thuis willen ontvangen. Deze zorg kan bestaan uit: verpleging; persoonlijke verzorging; begeleiding, individueel of in groepsverband; WLZ-behandeling; vervoer naar behandeling en/of begeleiding; schoonmaken van de woonruimte (vanaf 01 januari 2017); logeeropvang om mantelzorgers te ontlasten.
Meer informatie en bron https://www.zorgwijzer.nl (Juli 2018) en https://www.zorgkantoordsw.nl .

Persoonsgebonden budget (PGB)
Met het pgb huurt u zelf zorgverleners in en maakt u afspraken over de zorg die zij u geven, op uw tijd, op uw plaats, op uw manier. Het persoonsgebonden budget (pgb) is een subsidie (budget) van de overheid waarmee mensen zelf de zorg kunnen inkopen die zij nodig hebben. Denk hierbij aan intensieve zorg, begeleiding, persoonlijke verzorging, persoonlijke verpleging, hulpmiddelen en voorzieningen. Daar komt bij dat iemand met een pgb principe vrij is om zelf zijn/haar zorgverleners te selecteren en in te huren.
In principe kan iedereen die vanwege zijn beperking, aandoening of stoornis meer dan gebruikelijke zorg, hulp of begeleiding nodig heeft, gebruik maken van een persoonsgebonden budget. Het gaat dan bijvoorbeeld om kwetsbare ouderen, chronisch zieken, mensen met een lichamelijke, verstandelijke of zintuiglijke beperking. Ook jongeren met een aandoening, stoornis, beperking of psychisch probleem komen in aanmerking voor een pgb. Het inkomen of vermogen is niet van belang of iemand wel of niet in aanmerking komt voor een pgb. De financiële situatie heeft wel invloed op de hoogte van de eigen bijdrage die in de meeste gevallen betaald moet worden.

Een PGB kan verschillende doelen en vormen hebben; er zijn verschillende regelingen:

PGB via de Wet langdurige zorg (Wlz):
bedoeld voor mensen die intensieve, langdurige (24 x 7) zorg nodig hebben, zoals chronisch zieken, kwetsbare ouderen en mensen met een ernstige geestelijke of lichamelijke beperking of aandoening. Een Pgb-Wlz indicatie wordt aangevraagd bij het CIZ.

PGB via de Wet maatschappelijke ondersteuning (WMO):
bedoeld voor mensen die begeleiding en ondersteuning nodig hebben (individueel of in groepsverband), zoals huishoudelijke hulp, dagbesteding of bepaalde voorzieningen en hulpmiddelen. Bij een aanvraag WMO tijdens het gesprek met de gemeente aan de orde op hoeveel hulp en ondersteuning jij recht hebt en kies je vervolgens zelf voor een pgb of voor zorg in natura

PGB via de Zorgverzekeringswet (ZvW):
bedoeld voor mensen die persoonlijke verpleging en/of verzorging nodig hebben of kinderen die behoefte hebben aan intensieve zorg, bijvoorbeeld bij autisme.

Een nieuw pgb of herindicatie kan worden aangevraagd door een gesprek aan te gaan met de wijkverpleegkundige die door de zorgverzekeraar is gecontracteerd.

Hij/zij onderzoekt de hulpvraag/zorgbehoefte en persoonlijke situatie en onderzoekt welke oplossingen er zijn voor de cliënt. Vervolgens wordt gekeken welke zorg wordt toegekend en kan de cliënt aangeven te willen kiezen voor een persoonsgebonden budget. Meer informatie en bron https://www.zorgwijzer.nl (Juli 2018) en Per Saldo op https://www.pgb.nl .

De eigen bijdrage
Het advies is bij elke aanvraag ook goed (door te) vragen of u een eigen bijdrage moet betalen.

WMO
Bent u 18 jaar of ouder, dan betaalt u een eigen bijdrage voor ondersteuning die u thuis krijgt uit de WMO (officieel WMO 2015). Het CAK int de eigen bijdrage voor een maatwerkvoorziening in uw gemeente. De hoogte is afhankelijk van uw inkomen, vermogen, leeftijd en gezinssamenstelling.

Op de website van het CAK kunt u zelf berekenen wat uw bijdrage is voor de ondersteuning die u thuis krijgt vanuit de WMO. Dit bedrag kan wel afwijken van het bedrag dat u uiteindelijk moet betalen.

De berekening geeft namelijk alleen een globale indicatie.  Meer informatie op https://www.hetcak.nl .

ZVW
Het eigen risico is het bedrag dat je betaalt voor bijna alle zorg uit de basisverzekering, voordat de zorgverzekeraar tot vergoeding overgaat. In 2018 is het verplicht eigen risico €385.
Naast het eigen risico kunt u ook te maken krijgen met een eigen bijdrage voor sommige zorg. Dit betekent dat voor bepaalde zorg- of ziektekosten standaard Bijvoorbeeld voor kraamzorg en hoortoestellen. Een bepaald bedrag of percentage van de zorgkosten zelf moet worden bijbetaald, ongeacht of er nog eigen risico over is. Het eigen risico wordt niet verrekend met de kosten die zelf bij betaald moeten worden. De overheid bepaalt voor welke zorg de eigen bijdrage geldt en hoe hoog die bijdrage is. Het advies is bij uw zorgverzekeraar na te gaan of en hoe hoog de eigen bijdrage is.

WLZ
Uw zorgverzekeraar regelt en betaalt de zorg vanuit de WLZ. U betaalt zelf een eigen bijdrage. Heeft u een WLZ-indicatie voor zorg met verblijf? Dan betaalt u een eigen bijdrage als u 18 jaar of ouder bent. Ook als u ervoor kiest om de zorg thuis te ontvangen. Dit is onder andere afhankelijk van uw inkomen, vermogen, leeftijd en gezinssamenstelling.
Het Centraal Administratie Kantoor (CAK) berekent uw eigen bijdrage. U kunt ook zelf ook berekenen hoe hoog uw eigen bijdrage is met de rekenhulp op de website van het CAK. De berekening alleen een globale indicatie. Meer informatie over de eigen bijdrage van de WLZ op https://www.hetcak.nl .

De uitvoering van en de samenhang tussen de WMO en WLZ en ZVW
Bij de uitvoering van deze wetten zijn 3 organisaties betrokken die natuurlijk kaders hebben binnen de wet- en regelgeving om deze regelingen toe te passen. Daarom is er ook vanuit het perspectief van de cliënt (of verzekerde) afstemming nodig omdat hij of zij tussen de wal en het schip kan vallen. Lees meer in Dementiezorg in 3 stelsels 2018

WMO
De gemeenten zijn verantwoordelijk voor de uitvoering van de WMO (Wet maatschappelijke ondersteuning). Belangenorganisaties zijn actief richting de Tweede Kamer; lees bijvoorbeeld de Mezzo Brief Tweede Kamer januari 2017 input WMO overleg . Belangenorganisaties wijzen de gemeenten jaarlijks op aandachtspunten. Lees meer in bijvoorbeeld de Focusbrief gemeenten 2018 dementie Alzheimer Nederland

en de Focusbrief 2019 Gemeenten Alzheimer Nederland

WLZ
Het Zorgkantoor is verantwoordelijk voor de WLZ (Wet Langdurige Zorg). De Wet langdurige zorg (Wlz) is een volksverzekering voor langdurige zorg die niet primair op herstel is gericht. De Wlz is er voor mensen die 24 uur per dag intensieve zorg of toezicht in de nabijheid nodig hebben. Bijvoorbeeld ouderen met een vergevorderde dementie of mensen met een ernstige verstandelijke, lichamelijk of zintuigelijke beperking. De zorgverzekeraars besteden de uitvoering van de Wlz uit aan regionale zorgkantoren. Die zijn ervoor verantwoordelijk dat cliënten de zorg krijgen waar zij recht op hebben. Elk zorgkantoor voert de Wlz uit in een bepaalde regio. Voor de Provincie Groningen is dat Menzis. Lees meer op https://www.menzis.nl/ .

Jaarlijks maken de zorgkantoren hun inkoopbeleid bekend. Lees meer in de Landelijke publieksversie zorginkoopbeleid WLZ en VV 2017 . Belangenorganisaties wijzen de zorgkantoren jaarlijks op aandachtspunten. Lees meer in bijvoorbeeld de Focusbrief zorgkantoren 2019 dementie Alzheimer Nederland  en de Focusbrief 2020 Zorgkantoren Alzheimer Nederland .

ZvW
De zorgverzekeraars zijn verantwoordelijk voor de uitvoering van de ZvW (Zorgverzekeringswet). Als u meer informatie wilt, dan kunt u terecht bij uw zorgverzekeraar.
Jaarlijks maken de zorgverzekeraars hun inkoopbeleid bekend. Lees meer in bijvoorbeeld het Zorginkoopbeleid 2017 Wijkverpleging Menzis en de Landelijke publieksversie zorginkoopbeleid WLZ en VV 2017 . Belangenorganisaties wijzen de zorgkantoren jaarlijks op aandachtspunten. Lees meer in bijvoorbeeld de Focusbrief zorgverzekeraars 2019 dementie Alzheimer Nederland  en de Focusbrief 2020 Zorgverzekeraars Alzheimer Nederland

Preventie is ingebed in diverse wet en regelgeving
Op dit moment worden vier soorten preventie onderscheiden: universele (gericht op hele bevolking), selectieve (gericht op risicogroepen), geïndiceerde en zorg gerelateerde. De financiering en wettelijke kaders staan in dit schema.

Ontwikkelingen en bedreigingen

Hier vindt u algemene informatie over ontwikkelingen en bijv. onderzoeken.

Wegwijzer domein overstijgend samenwerken – 2022 Januari
Het doel van domein overstijgend samenwerken is dat kwetsbare ouderen zo lang mogelijk gelukkig zijn in hun eigen omgeving. Daarvoor hebben deze ouderen zorg en ondersteuning vanuit verschillende domeinen nodig.

Dus betaald vanuit de Zorgverzekeringswet (Zvw), de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) en/of de Wet langdurige zorg (Wlz). En dat maakt het heel ingewikkeld. Want elk domein heeft zijn eigen regels voor toegang en een eigen eindverantwoordelijke: respectievelijk de zorgverzekeraar, de gemeente en het zorgkantoor. Veel ouderen en hun naasten verdwalen hierin. Bij domein overstijgend samenwerken mag een zorgaanbieder doen wat nodig is. Uit welk domein de zorg komt, maakt niet uit. Speciaal opgeleide ‘arrangeurs’ regelen het snel en zonder wachttijden. Want dat is een ander probleem waar kwetsbare ouderen en hun naasten tegenaan lopen: het duurt vaak lang voordat de juiste zorg of ondersteuning er is.Als gemeenten, zorgkantoren, zorgverzekeraars en zorgaanbieders écht gaan samenwerken, kunnen meer kwetsbare ouderen op een fijne manier in hun eigen omgeving blijven.

Dat blijkt uit de experimenten met ‘domeinoverstijgend samenwerken’ van de gemeenten Dongen, Ede en Hollandscheveld. Hun ervaringen zijn gebundeld in een handige wegwijzer, vol tips en achtergrondinformatie. Nieuwe samenwerkingspartners kunnen er direct mee aan de slag. Lees meer in de wegwijzer Wegwijzer-aan-de-slag-met-domeinoverstijgend-samenwerken

Aan de slag met het ontschotten van de drie wetten in de langdurige zorg – 2021 Februari
Mensen met dementie en hun naasten zouden geen hinder mogen ondervinden van schotten tussen de drie wetten in de langdurige zorg Wmo, ZvW en WlZ. Maar samenwerken over de verschillende domeinen is makkelijker gezegd dan gedaan. Dementiezorg voor Elkaar ging aan de slag met het ontschotten van dementiezorg in verschillende regio’s. zoals Delfzijl en Breda. De ervaringen en bevindingen zijn nu vertaald in een publicatie met concrete handvatten voor de praktijk. Lees meer in Aan de slag met schottenvrije dementiezorg

Pilot in Delfzijl: casemanagers die Wmo indiceren – 2020
Casemanagers en wijkverpleegkundigen die ook kunnen indiceren voor de Wmo. De gemeente Delfzijl, Menzis en zes zorgaanbieders vonden dat zo’n aantrekkelijk perspectief, dat zij besloten daar een pilot van te maken. Dementiezorg voor Elkaar werd gevraagd de balans op te maken. Adviseurs spraken met gemeente en zorgverzekeraar en formuleerden een aantal tips. ‘Maak slim gebruik van de grijze gebieden in de verschillende wettelijke kaders’, is hun conclusie. Dat Wmo indiceren door casemanagers voordelen heeft voor de cliënt, is evident. Ga maar na. De casemanager kent de cliënt al. Hij of zij is vertrouwd en daardoor loopt een ‘Wmo-gesprek’ soepeler. Bovendien hoeft de Wmo-medewerker niet meer langs te komen voor het ‘keukentafelgesprek’ en voorkom je zo dat de cliënt eenzelfde verhaal nog eens moet vertellen. Daarbij: casemanagers komen vaker langs, wat handig kan zijn in de aanloop naar een Wmo-indicatie. Zij kunnen zo de Wmo-hulp langzaam introduceren bij de cliënt. Meer info in Pilot in Delfzijl – casemanagers die Wmo indiceren

Grensvlakken WMO – ZvW en WlZ  – 2019 december 
De Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo), Zorgverzekeringswet (Zvw) en Wet langdurige zorg (Wlz) spelen een belangrijke rol in de ouderenzorg. Professionals worstelen vaak met de grensvlakken tussen deze wetten. Ouderen hebben hier dagelijks last van, zowel in de zorg als in de ondersteuning. De Alliantie Drentse Zorg voor Ouderen heeft onderzocht welke knelpunten en oplossingsrichtingen professionals en ouderen zien. Lees meer in GRENSVLAKKEN bij 3 wetten in de ouderenzorg