Langer zelfstandig blijven wonen door mensen met dementie in Groningen. Met eigen regie en met domotica is mogelijk. Mensen met dementie hebben dezelfde behoeften als alle mensen. Ze willen de draad van hun leven – ondanks de ontwrichtingen – oppakken met hun dierbaren. En als mens worden behandeld. Daarbij ook “hun ding blijven doen”.

Blijven wonen in de eigen woning waarin zij zich thuis voelen. Deel blijven nemen aan het maatschappelijk leven. Waar nodig ondersteund met zorg totdat het thuis echt niet meer gaat. Hoe kunt u langer thuis blijven wonen ? Blijven wonen in de wijk of dorp waar je je thuis voelt.

Naast praktische informatie ook enige achtergrondinformatie en beleidsontwikkelingen.

Eigen keuze en eigen regie
Als u in een situatie komt of verkeert waarin u voor een korte of langere tijd een beroep moet doen op hulp of ondersteuning, dan loopt u het risico dat overgeleverd bent aan wat er voorhanden is of wat de hulpverlener vindt dat er moet gebeuren. U bent de regie op zo’n moment kwijt en dat kan u kwetsbaar en onzeker maken. U heeft natuurlijk uw familie maar u kunt ook een beroep doen op een onafhankelijke cliënt ondersteuner. Lees meer op deze website bij Onafhankelijke cliëntondersteuning .

Zelfstandig blijven wonen
Blijven wonen in de eigen woning waarin u zich thuis voelt. Dat geldt toch voor iedereen? Het kan ook langer als er de noodzakelijke voorzieningen en ondersteuning zijn.

Als voorbeeld uw badkamer:
Zorg voor vereenvoudiging en verlichting
Vervang een bad in een douche
Zorg voor de juiste plaatsing van hulpmiddelen
Zorg voor een veilige vloer
Kies een douchezitje

Is uw huis geschikt om gezond en zelfstandig oud te worden? Zijn er genoeg voorzieningen in de wijk? En heeft u er voldoende sociale contacten? Met een checklist kunt u nagaan of u lang veilig, comfortabel en plezierig thuis kunt blijven wonen. Lees meer in de Checklist zelfstandig blijven wonen – ikwlz en lees het verhaal 90 jaar en zelfstandig met hulp .

Gratis huistest – Mijn Huis Op Maat
Mijn Huis Op Maat is een informatief platform over een leven lang veilig en comfortabel wonen

Gemeenten, corporaties en zorg- en welzijnsorganisaties kunnen op eigen wijze participeren in Mijn Huis Op Maat. Hun bewoners en cliënten krijgen dan de uitgebreide versie van de Huistest aangeboden. Naast de online toegang tot de Huistest, worden lokale vrijwilligers jaarlijks getraind om met de Huistest op huisbezoek te gaan en de vragen samen met de bewoners te beantwoorden. Zo wordt een persoonlijk adviesrapport gemaakt met concrete oplossingen en een kostenindicatie voor de verbeterpunten van de woning.

Verder is er :
Informatie over ouder worden en wonen
Mijn Huis Op Maat geeft tips over woningverbeteringen, handige producten, regelgeving, geldzaken en inspiratie voor prettig wonen en ouder worden. Alle informatie is overzichtelijk weergegeven en makkelijk uit te printen.

De Huistest
Door het maken van de gratis online Huistest krijgt de bewoner advies over mogelijke verbeterpunten van zijn woning op het gebied van veiligheid, comfort en technologie. Gemeenten, wooncorporaties en zorg- en welzijnsorganisaties kunnen participeren in Mijn Huis Op Maat en daarmee meer mogelijkheden van de Huistest beschikbaar maken voor hun lokale doelgroep.
Meer informatie op https://www.generatiethuis.nl/wat-is/mijn-huis-op-maat/

Gratis huistest – Mijn Huis Op Maat
Alles over een leven lang veilig en comfortabel wonen. Bent u jong of iets ouder; uw huis is uw thuis. Hier wilt u graag veilig en comfortabel wonen. Mijn Huis Op Maat helpt u hierbij. Doe de gratis Huistest en ontdek de verbeterpunten van uw huis. Via deze website vindt u eenvoudig een leverancier bij u in de buurt.

Meer informatie op https://www.mijnhuisopmaat.nl/

Langer Thuis in Huis – Persoonlijk plan met checklijst langer thuis in huis
Zo lang mogelijk thuis wonen is de wens van veel ouderen én het beleid van de overheid.
Veel ouderen willen niets liever dan in hun eigen vertrouwde omgeving oud worden. Met de technologie van nu en de nodige aanpassingen in huis, is dat steeds beter te doen.

Checklists – trap lopen – slapen – zien – horen – mobiliteit – veiligheid – douch en – wassen – toilet – tuinonderhoud – sociale contacten

Langer Thuis in Huis is een informatieplatform voor mensen die langer thuis in eigen huis willen wonen. Met dit platform bieden zij een overzicht van alle mogelijkheden en oplossingen om mensen zo comfortabel en veilig mogelijk thuis te laten wonen.

De website ‘Langer thuis in huis’ biedt checklists, waarmee ouderen een persoonlijk plan kunnen maken.
Na het invullen van de checklist(s) ontvangen ouderen een persoonlijk plan in hun mailbox met een onafhankelijk advies en een inschatting van de kosten voor aanpassingen in huis. Op de site staat een overzicht van richtprijzen voor veel voorkomende woningaanpassingen. Ook lees je welke ondersteuning de gemeente biedt aan inwoners. Sommige gemeenten verstrekken een voordelige lening aan waarmee ouderen hun woning levensloopbestendig kunnen maken. LangerThuisinHuis is een samenwerkingsproject van de gemeente Breda, de provincie Noord-Brabant, Platform31, de architectenwinkel, BNA-onderzoek en Wonen met Gemak. Lees meer op https://langerthuisinhuis.nl/

Doe de later-lekker-wonen-check “Gelukkig oud worden… wat is daarvoor nodig”?
Nadenken over hoe je dan wilt wonen is helemaal niet gek. Sterker nog, dat is slim.“ Nu woon je nog lekker, maar is dat over tien of twintig jaar nog zo? Nadenken over hoe je dan wilt wonen is helemaal niet gek. Sterker nog, dat is slim!” Dat is de boodschap van de campagne ‘Ook later lekker wonen’ van de gemeenten Beverwijk, Bloemendaal, Haarlem, Heemskerk, Heemstede, Velsen en Zandvoort, de provincie Noord-Holland en woningcorporaties.
De ‘doe de later-lekker-wonen-check’ leidt de bezoeker langs allerlei informatie op de website https://ooklaterlekkerwonen.nu/

Woonz.nl en E-book langer thuis kunnen blijven wonen
Woonz.nl is een online platform voor senioren met een woonwens. Op Woonz.nl kunt u ontdekken welke mogelijkheden er zijn om fijn te blijven wonen tot op hoge leeftijd. Of dat nu in het huis is waar u altijd al woonde of in een nieuwe woonomgeving.

In een e-book geven zij u inzicht in deze mogelijkheden. Zij gingen in gesprek met senioren die zelfstandig wonen en vroegen hen wat hen helpt om zelfstandig te blijven. Het waren volgens WoonZ leuke en soms zelf ontroerende gesprekken. Over de onvermijdelijke ongemakken van ouder worden, maar vooral ook over de keuzes die zij zelf maakten. Keuzes die ervoor zorgen dat zij zich actief, betrokken en veilig voelen. Lees meer in Ebook WOONZ Langer thuis met diensten en producten 2019
Op de website vindt u een uitgebreid aanbod van seniorenwoningen met en zonder zorg en een breed scala aan diensten en producten voor thuis. Meer informatie op https://www.woonz.nl

Hulpmiddelenwijzer
Als u ouder wordt of een ziekte of beperking hebt, gaan dagelijkse handelingen niet altijd meer vanzelf. Gelukkig zijn er honderden hulpmiddelen die u kunnen helpen. Maar om iets te kiezen dat bij u past, heeft u eerlijke informatie nodig. Onafhankelijk en betrouwbaar.
Die informatie vindt u op de website. Hulpmiddelenwijzer.nl heeft geen commercieel belang.

Er staan meer dan 500 hulpmiddelen op overzichtelijke wijze. Er staat wat het is, waarvoor u het kunt gebruiken, hoe het zit met vergoedingen en welke varianten er zijn. Voor sommige hulpmiddelen zijn er praktische keuzenhulpen aan! u kunt selecteren op dementie zodat u direct kunt zien welke hulpmiddelen er voor mensen met dementie in het aanbod staan.
De Hulpmiddelenwijzer is ontwikkeld door Vilans in opdracht van het ministerie van VWS. Vilans is het landelijke kenniscentrum voor de langdurende zorg. Lees meer op https://www.hulpmiddelenwijzer.nl/

Vegro
Vegro is een Expertisecentrum voor Hulpmiddelen. Met een landelijke dekking aan winkels en uitleenpunten, een webwinkel en meerdere distributiecentra voor de uitleen, verkoop en verhuur van verpleegartikelen en hulpmiddelen.

In 1985 opgericht omdat de wijkziekenverzorgende Simone van Veen tegen een probleem aan liep. Hulpmiddelen voor haar cliënten waren er niet, of verkeerden in slechte staat.

Dat moest anders! Haar bevlogen uitspraak ‘’zieke mensen kunnen niet wachten’’ was destijds het credo. In de jaren negentig bereikte Simone eindelijk haar doel: hulpmiddelen en verpleegartikelen werden als serieus en essentieel onderdeel beschouwd in het zorgverleningproces.

Meer info met ook de hulpmiddelen en de vestigingen op https://www.vegro.nl/

Informatie over woningaanpassingen zoals trapliften, douche aanpassingen en andere voorzieningen
Deze voorzieningen maken het mogelijk dat u langer thuis kunt blijven wonen. Er zijn veel leveranciers.

Oriënteer u daarom vooraf goed en ga bijvoorbeeld eens bij andere mensen kijken hoe hun ervaringen zijn. Het zijn soms ingrijpende en dure investeringen. Overweeg daarom ook of het toch niet verstandig is te verhuizen naar een woning die beter bij u past. Ook kunt u nagaan of er een bijdrage vanuit de WMO mogelijk is.
Een aantal leveranciers zijn (de illustratie is uit openbare bronnen). Het overzicht kan aangevuld worden.
1. Stannah meer informatie op https://www.stannah.nl/

Voorkom onveilige situaties
Als u ouder wordt of als de dementie toeneemt, kunnen er allerlei situaties ontstaan die gevaarlijk kunnen zijn. Het vallen is het meest bekende. Tachtig procent van de ongelukken met ouderen in en om huis komt door een valpartij. De kans op botbreuken daarbij is groot en herstellen van een breuk duurt lang. Door struikelen en vallen in huis zo veel mogelijk tegen te gaan, wordt veel leed voorkomen. Ouder worden kun je niet voorkomen. Maar je bewust zijn van het menselijk gedrag en aanpassing van de omgeving kunnen helpen de veiligheid te vergroten. Je kunt een woning vrij eenvoudig veiliger maken met antislip, betere verlichting en een stevige leuning langs de trap.

Ook mensen met dementie willen zo lang mogelijk voor zichzelf zorgen. Koken hoort daarbij. Door de dementie kan je echter heel vanzelfsprekende zaken vergeten, ook in de keuken. Pannen die droogkoken of gas dat ongemerkt aanstaat, kunnen gevaarlijke situaties opleveren. Hoe zorg je dat koken veilig blijft? Ook in de keuken is het belangrijk om goed in de gaten te houden wat je naaste nog zelf kan. In de keuken staan veel apparaten en een oven, fornuis en kraan die heet kunnen worden. Begrijpt je naaste nog hoe de apparatuur werkt? Weet ze nog waar ze op moet letten bij het koken? Er zijn verschillende manieren om de keuken veilig(er) te maken.

Lees meer over vallen, brand en inbraak in de Checklijst Hoe veilig bent u thuis en veiligheid in huis op https://dementie.nl en https://www.ikwoonleefzorg.nl .
Het vergroten van de veiligheid in en om het huis; daar kunt u zelf ook iets aan doen. Iedereen valt wel eens maar kan ook ernstige gevolgen hebben. In 2016 overleden 3884 inwoners van Nederland door een val, bijna 400 (11 procent) meer dan in 2015).Bron Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) in april 2018. Lees meer hoe u zelf vallen zoveel mogelijk kunt voorkomen in Zorg dat u thuis niet valt VeiligheidNL . Ergotherapiepraktijk Emergo, maakte een infographic: Hoe maak je een huis veiliger voor ouderen. Tips voor de keuken, woonkamer, slaapkamer, badkamer en de hal. Lees meer in de Infographic huis veiliger ouderen.

Met het oog op moeder met open-dichtsensoren.
‘Met het oog op moeder’ brengt een moeder en haar zoon in beeld. De zoon is mantelzorger voor zijn moeder. Middels open-dichtsensoren kan hij zien of ze het huis heeft verlaten en weer is thuisgekomen, welke kamers ze binnen loopt en of ze de koelkast heeft opengedaan. Dit geeft hem veel rust, omdat hij op afstand een beetje in de gaten kan houden of zijn moeder haar vaste ritme volgt of dat er bijzonderheden zijn. Qua privacy geeft de zoon aan dat het een beperkte inbreuk is op de privacy, omdat het alleen bewegingsmelders betreft en geen camerabeelden. Misschien dat er in de toekomst nog een gps bij komt op het lichaam, zodat hij kan zien waar zijn moeder is als zij niet thuis is, maar verder wil hij niet gaan. Kijk op https://www.youtube.com/watch?v=ym_oEUiVQtE 

Woonzorgtechnologie
Woonzorgtechnologie gaat om zelfstandigheid en goede zorg, om vrijheid en gemoedsrust, om eigenwaarde en participatie tot op hoge leeftijd. Ouderen kunnen dankzij technologie langer veilig in hun eigen woning blijven wonen en mantelzorgers houden de zorg langer vol, bijvoorbeeld dankzij passieve alarmering met behulp van sensoren, camera’s en moderne communicatiemiddelen. Verschillende vormen zijn zorg op afstand (zoals beeldschermzorg), alarmering, domotica (woonhuisautomatisering waaronder automatische deurontgrendeling) en toezichthoudende technologie. Ook robots worden steeds vaker ingezet in de zorg. De ontwikkelingen gaan snel en de uitdaging is dat er meer bewezen, betaalbare, betrouwbare en gebruiksvriendelijke ICT-oplossingen komen.
Enkele voorbeelden nader toegelicht:

Beeldbellen
Via beeldbellen kan er contact zijn tussen bijvoorbeeld de persoon met dementie en de mantelzorg en bijvoorbeeld de casemanager dementie, waarbij degenen die contact hebben zowel te horen als te zien zijn.

Personenalarmering
Personenalarmering is een alarmknop in de vorm van een polsband of halszender die binnenshuis gebruikt kan worden voor direct contact met een alarmcentrale in het geval van een noodsituatie.

Medicatiebewaking
Bij mensen met bijvoorbeeld lichtere geheugenproblemen of milde dementie kunnen problemen ontstaan om op het goede moment de juiste medicatie te nemen. De apotheek biedt dan porties medicijnen in een zakje aan, dit worden Baxter-zakjes genoemd. Er is één zakje voor elk moment dat medicatie moet worden ingenomen. Een sticker op het zakje geeft aan op welke dag en welk tijdstip het zakje moet worden geopend. De zakjes zitten op een rol die één keer per week door de apotheek aan huis wordt afgeleverd.

Digitaal communicatieplatform
Met een digitaal communicatieplatform wordt bedoeld een afgeschermde website waar mantelzorgers en eventueel ook professionele zorgverleners de afspraken kunnen plannen in een gezamenlijke agenda: wie gaat wanneer bij de persoon met dementie langs? Bij een aantal van deze websites is beeldbellen geïntegreerd.

Leefstijl- of leefpatroonmonitoring
Leefstijl- of leefpatroonmonitoring geeft inzicht in langzame veranderingen in het dagelijks leefpatroon van alleenwonende mensen. De belangrijkste doelgroep waarvoor leefstijlmonitoring nu wordt toegepast is de alleenwonende persoon met dementie. Door middel van sensoren in de woning en een computerprogramma krijgen de mantelzorgers, de casemanager, een andere begeleidende thuiszorgmedewerker en eventueel andere betrokken zorgverleners informatie over het functioneren van thuiswonende ouderen. Leefstijlmonitoring geeft zorgmedewerkers die de cliënt met dementie begeleiden, maar ook andere betrokkenen zoals familie, een beter beeld van de actuele situatie. Zonder dat er camera’s aan te pas komen, biedt het systeem mogelijkheden om te monitoren aanvullend op de reguliere bezoeken. Met behulp van leefstijlmonitoring zie je een crisissituatie vaak eerder aankomen, waardoor je eerder kan ingrijpen.

GPS (Global Positioning System)
GPS (Global Positioning System) is een techniek om iemands positie op een elektronisch kaartbeeld zichtbaar te maken en maakt hiervoor gebruik van satellieten in een baan om de aarde. Het is daarom in principe alleen buitenshuis te gebruiken en niet binnen een gebouw.

Bron Vilans juli 2018. Lees ook meer in Zorgtechnologie sensoren in huis VK 29 juni 2018 en in de De kunst van het klein maken voor succesvolle zorginnovatie en in Proefwoning Groninger Huis Sensoren zijn de basisvoorziening van de toekomst en in de Inspiratiebundel-elf-keer-technologie-toegankelijk-maken en in de Infographic-technologie-dementie-thuis .Meer informatie op https://www.domoticawonenzorg.nl . Onderzoek naar de mogelijkheden in de provincie Groningen – lees meer in De RUG en Meander experimenteren met nieuwe technologie voor vergeetachtige ouderen.In IJsselmonde (gemeente Rotterdam) is een keuze gids gemaakt; lees meer in de Keuzegids Thuistechnologie IJsselmonde

Dankzij slimme spraakassistenten van Google, Apple en Amazon kunnen ouderen veel langer zelfstandig blijven wonen. Lees meer in Ouderen langer zelfstandig dankzij digitale hulpmiddelen

Inspiratiebox met 50 technologieën voor zorg in de wijk en langdurige zorg
Technologie kan een grote impact hebben op het leven van cliënten in de wijk. Het aanbod van technologische producten is enorm. In de inspiratiebox Technologie voor zorg en ondersteuning in de wijk vind je meer dan 50 producten en apps die cliënten of zorg en welzijn professionals in de wijk kunnen ondersteunen, én je leest of er financieringsmogelijkheden voor die technologieën zijn. Denk bijvoorbeeld aan producten of oplossingen die cliënten prettig en zelfstandig laten wonen, helpen bij de dagstructuur of producten die helpen bij het (zelf) regelen van zorg.

Implementatie van technologie bij zorginnovatie
Doordat de technologische component in eHealth trajecten zo concreet en tastbaar is, lijken we sneller te vergeten dat een succesvolle implementatie valt of staat met de mensen die er mee werken. Adviseur Judith Kippers is gespecialiseerd in organisatie¬ontwikkeling en schreef er een artikel over met praktische tips voor zorgorganisaties die zorgtechnologie duurzaam willen integreren in persoonsgerichte zorg aan cliënten.
Dit artikel is de eerste uit een reeks van HHM waarin zij vanuit verschillende perspectieven zorgorganisatie op weg helpen bij het nadenken over en vormgeven van hun eigen digitale transformatieproces. In dit artikel staat gewoonteverandering centraal. Digitaal zorg verlenen moet een nieuwe gewoonte worden, anders blijft het bij een tijdelijke gadget of hip kunstje, zonder de duurzame – en broodnodige – effecten op langere termijn. Bron https://hhm.nl/ Lees meer in Beeldschermzorg als sociale innovatie HHM november 2020

Video – Technologie in de wijk kan een hoop betekenen voor inwoners
Het geeft een gevoel van zelfstandigheid, vrijheid en het betekent vaak dat je nog mee kunt doen volgens Vilans
Technologie heeft een grote impact op ons leven en werk. Hoe kun je met behulp van slimme (kleine) technologische ondersteuning mensen in wijk ondersteunen? Bekijk de video voor meer over deze mogelijkheden.

Bron Vilans – juli 2019 https://www.vilans.nl/artikelen/video-kiyomid-van-der-veer-over-technologie-in-de-wijk

https://youtu.be/xZ2CtZdHYDM

Financiering van technologie
De meeste technologieën in de inspiratiebox zijn gratis verkrijgbaar of kunnen door een cliënt of familielid zelf aangeschaft worden. Andere technologieën zijn duurder waardoor de drempel om deze producten aan te schaffen hoger is.

In de inspiratiebox vind je een overzicht met technologieën die mogelijk gefinancierd kunnen worden vanuit de Wmo, Zvw of Wlz. Sommige sociale robots zijn bijvoorbeeld aftrekbaar bij de belastingdienst. En het innovatiebudget uit de Wmo geeft soms ruimte om technologieën uit te proberen en te kijken of ze kunnen worden opgenomen in de maatwerkvoorzieningen (Bron Vilans februari 2019) Lees meer in de  Inspiratiebox technologie voor zorg en ondersteuning in de wijk Februari 2019

Inspiratiebox – Technologie in de langdurende zorg
In januari 2018 verscheen de inspiratiebox – Technologie in de langdurige zorg (meer intramuraal gericht)


Deze inspiratiebox is tot stand gekomen in samenwerking met zorgorganisaties Bartiméus, Dichterbij, Koraal, Schakelring, Solis en SWON. In het project ‘Inclusieve samenleving met inzet van technologie’ onderzocht Vilans hoe de inclusie van hun cliënten vergroot kon worden, met inzet van technologie. Daaruit zijn de thema’s en technologische oplossingen van deze inspiratiebox voortgekomen. Bron Vilans februari 2019. Lees meer in de Inspiratiebox technologie in de langdurende zorg Vilans januari 2018

Infographic Technologie bij mensen met dementie thuis
Deze infographic geeft een overzicht van verschillende technologieën die u kunt gebruiken om thuiswonende mensen met dementie te ondersteunen. De technologieën zijn ingedeeld naar de 4 fasen van dementie. Licht geheugenverlies, milde dementie, midden stadium dementie en gevorderd stadium dementie.

Daarnaast laat de infographic zien wie van de technologie gebruik kan maken. Namelijk de cliënt, mantelzorger en/of zorgprofessional. Met dit overzicht kunt u eenvoudig zien welke technologie voor wie in welke fase geschikt is. Bron Vilans januari 2019. Meer info in de Infographic technologie dementie thuis Vilans 2019

Domotica
Voor thuiswonende ouderen met dementie vind je op Zorg voor Beter een overzicht van technologie en domotica. Denk aan apps, beeldbellen, alarmeringssystemen of medicijndispensers met controle op afstand. Lees meer op https://www.zorgvoorbeter.nl/dementie/technologie-hulpmiddelen

Zorg op afstand

Enkele voorbeelden in de volgende video’s.

Zorg op afstand van een thuiszorgorganisatie. Zo lang mogelijk zelfstandig thuis wonen, dat willen we allemaal. De thuiszorg van ZZG zorggroep helpt u daarbij. We komen bij u langs, voor zorg aan huis. En waar u dat wenst, bieden we zorg op afstand door te beeldbellen via de PAL4-iPad. Met één druk op de knop horen én zien we elkaar. De video staat op  https://www.youtube.com/watch?v=vw5TpnejYwU

Zorg op afstand bij dementerenden op https://www.youtube.com/watch?v=G6ixD9z7Ui0

Compilatie: Wat kan technologie betekenen in de zorg? Technologie helpt om de kwaliteit van leven van de cliënt te verbeteren. Daarnaast werken veel zorgorganisaties in de langdurende zorg aan een doeltreffender en efficiënter zorgproces met de ondersteuning van technologie op https://www.youtube.com/watch?v=Z1u0f_AQTbQ

Sensara HomeCare
Sensara HomeCare is er voor u als alleenwonende oudere. Samen met uw kinderen en vrienden wilt u ervoor zorgen zo lang mogelijk in uw eigen huis te kunnen blijven wonen op een veilige manier. Sensara HomeCare is een online leefstijlmonitor die uw kinderen, vrienden of buren waarschuwt mocht er iets aan de hand zijn. Voor hen is Sensara HomeCare een manier om tóch te zorgen als zij niet fysiek aanwezig kunnen zijn.
Sensara HomeCare attendeert u ook op mogelijke gezondheidsrisico’s zoals toenemend valgevaar of kans op uitdroging in de zomer. Vroegtijdig signaleren van dergelijke risico’s geeft u de mogelijkheid om te voorkomen in plaats van te genezen.
Twee voorbeelden uit de praktijk
1.De schoonmoeder van Sonja
Sonja zorgt voor haar 91-jarige schoonmoeder met beginnende dementie. Door gebruik te maken van Sensara en door de hulp van de thuiszorg, heeft haar moeder zo lang mogelijk met een veilig en fijn gevoel thuis kunnen blijven wonen. Sonja kon namelijk elk moment van de dag zien hoe het met haar schoonmoeder gaat. Nu moet haar schoonmoeder naar een verzorgingshuis, maar kijkt Sonja terug op een fijne ervaring met Sensara.
2.Cordaan (zorgaanbieder) biedt op basis van slimme technologie met sensoren van Sensara HomeCare een nieuwe vorm van zorg en toezicht aan alleenwonende ouderen. Hierdoor kunnen familie, mantelzorgers en professionele zorgverleners een oogje in het zeil houden terwijl de cliënt zolang mogelijk thuis kan blijven wonen in hun eigen vertrouwde omgeving.

Meer info op https://sensara.eu/

Christelle is een van de casemanagers die al gebruik maakt van Sensara en deelt haar ervaringen: Door sensoren aan de muur, deur, koelkastdeur en in bed hebben ik en de familie inzicht in de leefstijl van de cliënt en wordt afwijkend gedrag weergegeven. Sensara biedt ons veel (meer) informatie over hoe iemand zich gedraagt. Het systeem heeft mij al meerdere keren geholpen met het leveren van gepaste zorg. Zo zagen ik en de familie dat mevrouw X zo’n 20 keer naar het toilet ging en hebben we haar urine gecontroleerd, zij bleek een fikse urineweginfectie te hebben. Ook heb ik Sensara ingezet bij een mevrouw met een gevorderde dementie waarbij de dochter, die op afstand woont, zich heel veel zorgen maakte en haar moeder graag opgenomen zag worden in het verpleeghuis. De zoon daarentegen wilde dat zijn moeder thuis bleef. Het was onduidelijk of mevrouw ‘s nachts sliep en of ze niet ging dwalen. Met Sensara konden we zien dat mevrouw in bed bleef, hoe laat ze naar de dagbesteding ging en dat zij op tijd weer terug was. De dochter is erg blij met het systeem en heeft het gevoel dat ze nu wat controle heeft over ‘hoe het gaat’. Mevrouw kan nu langer thuis blijven.

Anne4Care
Het is menselijke software. Anne helpt mensen, staat dag en nacht klaar, begrijpt wat je zegt, doet wat je zegt, en heeft engelengeduld.
Met de inzet van Anne kunnen mensen met beperkingen door ziekte of ouderdom zo lang mogelijk zelfstandig thuis blijven wonen. Zorgverleners in thuiszorg en zorginstellingen neemt zij routinematige werkzaamheden uit handen, zodat zij meer tijd hebben voor zorg en aandacht. Anne kan vele talen spreken en begrijpen.

Anne wordt ingezet om:
1.mensen die vergeetachtig zijn en/of beginnen te dementeren bij de les te houden en hun eigenwaarde te laten behouden;
2.eenzaamheid en depressies helpen te bestrijden;
3.ondervoeding en uitdroging tegen te gaan;
4.mantelzorgers te ontlasten;
5.therapietrouw medicatie te realiseren;
6.bij (val)incidenten sneller te kunnen ingrijpen, zodat de gevolgen beperkt kunnen worden.

Meer info op https://anne4care.nl/

Beeldbellen en Femly
Femly is een innovatief bedrijf in e-Health, die is opgericht om mantelzorg te vereenvoudigen, te verlichten en leuker te maken. Kortgezegd is het Femly’s missie om mantelzorgers in hun zorg en taken voor dierbaren te verlichten. Door eigen ervaring weten de oprichters van Femly hoe groot dit probleem is, en ze besloten hier iets aan te doen. Zo ontstond Femly. Meer informatie op https://femly.nl/

Dementie Thuis Amstelland – Geleerde lessen over technologie bij dementie thuis
In de regio Amstelland werken (info september 2018) vier zorgorganisaties en een welzijnsorganisaties samen in het project ‘Dementie Thuis Amstelland’. Het doel is om de kwaliteit van leven van thuiswonende mensen met dementie zo lang mogelijk te behouden. En ook om mantelzorgers te ondersteunen. Mensen met dementie konden een combinatie van verschillende interventies uit proberen zoals dagbesteding en de inzet van technologie. Dagbesteding is heel belangrijk voor de persoon met dementie en de mantelzorger en moet goed aansluiten bij de belangstelling en behoeften. Bij de inzet van thuistechnologie is vooral gekozen voor de inzet van de leefstijlmonitor en GPS. Voor de technische ondersteuning bij de GPS werd een vrijwilliger ingezet. Door het project kijken de betrokken zorgprofessionals volgens de projectleider echt anders naar de inzet van dagbesteding en technologie: “Veel breder. Ze zijn ook creatiever geworden in het denken in mogelijkheden. Dagbesteding is vaak toch het eerste waaraan gedacht wordt, maar thuistechnologie kan een hele mooi aanvulling zijn. Het is echt maatwerk, dus in het begin is het vaak zoeken naar de juiste oplossing, maar daarna wordt het leuk. Binnen de deelnemende zorgorganisaties leeft het onderwerp steeds meer”.

Uit het project komen 5 tips van de zorgprofessionals:
Wees kritisch in wat wel of niet werkt en pas je aan de gebruiker aan.
Observeer de persoon met dementie in zijn of haar leefomgeving zodat je goed in kunt schatten wat er nodig is aan domotica.
Bespreek de mogelijkheden van technologie al in een vroeg stadium, bijvoorbeeld na de diagnose. Het is prettig als de persoon met dementie ook nog enigszins begrijpt waarom het belangrijk is. Met leefstijlmonitoring lever je namelijk ook een stukje privacy in.
Begeleiding bij inzet van domotica is noodzakelijk. Laat zien hoe het werkt, samen met een mantelzorger of familielid erbij. Controleer ook of ze je begrepen hebben. Laat ze het product gebruiken waar jij bij bent.

Het duurt even voordat iets ‘ingeburgerd’ is. Zowel bij de persoon met dementie als de mantelzorger. Geef ze de tijd. Leg het eventueel nog eens uit. En laat het zelfvertrouwen opbouwen in het gebruik. Lees meer in  Geleerde lessen over technologie bij dementie thuis

Vrijheid met GPS systeem
Bewegen en wandelen is goed voor mensen, ook voor mensen met dementie. Onrust ontstaat bij de partner of mantelzorger thuis maar ook bij verzorgenden in een verpleeghuis of andere woonvorm wanneer iemand met dementie alleen naar buiten gaat.

Er zijn meerdere GPS trackkers met verschillende mogelijkheden. Een GPS tracker neemt onzekerheid en onrust bij u en de persoon met dementie weg. In de jaszak, tas of rollator een GPS tracker en u weet altijd waar iemand is via uw online account of smartphone app. U kunt ook een gebied of zone afspreken en ontvang bericht als het gebied of de zone wordt verlaten.

 

 

Dit worden ook wel beweegcirkels genoemd.
In geval van nood drukt de persoon met dementie op een SOS-knop en u ontvangt hier direct bericht van. Ook kunt u een telefonische verbinding tot stand brengen en met elkaar communiceren.

Beoordeel zelf hoe GPS-systemen mensen met dementie kunnen helpen
Vilans heeft infographics gemaakt als ondersteuning om een keuze te maken in de divers GPS-systemen. Een GPS- of lokalisatiesysteem kan de vrijheid voor mensen met dementie flink vergroten. Er zijn alleen veel verschillende soorten op de markt. Om te beoordelen welk GPS-systeem het beste is, zijn er handige infographics beschikbaar. Deze infographics helpen u om persoonlijke eisen te formuleren.
GPS-systemen helpen professionals of mantelzorgers iemand met dementie terug te vinden, die verdwaald is. Er zit wel veel verschil tussen de diverse GPS-systemen. Denk aan verschil in bereik en al dan niet beschikbare functionaliteiten als een alarmknop, of de optie om meerdere mensen het systeem in te laten zien. Omdat er niet één perfect systeem voor alle cliënten en organisaties bestaat, bevatten de infographics afvinklijsten van Vilans. Bron Vilans https://www.vilans.nl (22 oktober 2018). Lees meer in
de   Infographic criteria GPS mensen met dementie thuis
en
de  Infographic criteria GPS mensen met dementie in instelling

Het Huis van Morgen in de Gemeente Groningen – april 2019
Op het Zerniketerrein in de stad Groningen stond – sinds 1 juli 2019 niet meer – een enorm gebouw met een grote glazen pui: Building. In dit gebouw is een huis gebouwd: het Huis van Morgen. Een huis vol technische snufjes. Domotica genaamd. Elektronische toepassingen om functies te besturen als verwarmen, ventileren, verlichten, alarmeren, enzovoort. Gemakkelijk en eventueel op afstand te bedienen via tablet, smartphone of spraak. Lees meer in Het Huis van Morgen in de Gemeente Groningen

Modelwoning met moderne technologie en domotica
Moderne technologie kan ouderen helpen, maar ze weten vaak niet hoe ze ermee moeten omgaan. daarom zijn er zogenaamde modelwoningen.

TSN Zorgtechnologiehuis Ebbingepoort in de gemeente Groningen
Voor cliënten, mantelzorgers en haar eigen medewerkers wil TSN met het TSN ZorgTechnologiehuis een plaats bieden waar informatie over Zorgtechnologie beschikbaar is.
De technologie die binnen TSN Thuiszorg in gebruik is, wordt ook in het TSN ZorgTechnologiehuis gepresenteerd en toegelicht. Technologie die bij TSN Thuiszorg in gebruik is, wordt ook in het ZorgThuis toegelicht. Vanaf september 2018 hebben studenten MZVZ van Noorderpoort School voor Gezondheidszorg en Welzijn locatie Verlengde Visserstraat gewerkt aan de inrichting van het appartement en workshops verzorgd over zorgtechnologie. De opening was in april 2019.
TSN en Noorderpoort creëren met het TSN ZorgTechnologiehuis een ruimte waarin studenten van Noorderpoort en medewerkers van TSN interactieve workshops, scholing en voorlichting verzorgen rond zorgtechnologie.
Het doel is burgers te ondersteunen die regie willen houden op de zorg waarmee zij zo lang mogelijk zelfstandig kunnen wonen, maar ook professionals te leren werken met en te adviseren over nieuwe technologie. TSN ZorgThuis wil hiermee voorzien in de informatievragen van cliënten en medewerkers. Wie de opening terug wil zien, kan dan doen op

https://twitter.com/i/status/1115971219017424897 .
Het is mogelijk een rondleiding aan te vragen door de studenten via innovatie@tsn-thuiszorg.nl .

Overschie in Rotterdam
In Overschie is daarom een modelwoning ingericht waar ouderen kennis kunnen maken met de moderne technologie.
In de woning zijn allerlei snufjes te vinden. Onder andere een robotstofzuiger, een pratende weegschaal, een deurbel met een camera en een robotkat. Volgens projectleider Joke van Kervel van WMO Radar gaat dit helpen om ouderen langer thuis te laten wonen: “Het is veiliger en het zorgt voor welzijn. Technologische aanpassingen kunnen daar heel goed bij helpen alleen heel veel mensen weten dat niet”. Het komende jaar(2019) kunnen ouderen daarom op maandag tussen 10.00 uur en 12.00 uur en op donderdagen tussen 13.30 uur en 15.30 uur de modelwoning bezoeken.
De bezoekers van de woning zijn enthousiast. “Ik ben onder de indruk van de ogenschijnlijk heel simpele dingen die heel belangrijk voor ouderen zijn.” volgens hem is het niet te moeilijk: “Het wordt eenvoudig voor ze gemaakt. Als je het je allemaal tegelijk eigen moet maken, kan je even in de war raken, maar ieder apparaat ansich is heel eenvoudig”.
Meer informatie over deze woning op https://comfortwoning.com/ .
Meer informatie over langer thuis kunnen wonen (aanpak gemeente Rotterdam) op https://www.rotterdam.nl/wonen-leven/langer-thuis/

https://youtu.be/SOubV7KmfEU 

Platform GEEF en de modelwoning het Huis van het Heden in Friesland
Platform GEEF (Gezondheid Expertise en Educatiecentrum Friesland) is een samenwerkingsverband van 16 participanten.

Deze organisaties hebben oog voor de wensen van hun klanten en de mogelijkheden die woonzorgtechnologie biedt. Gezamenlijk hebben wij projecten als de Woonzorgatlas Fryslân (een digitale atlas over de toekomstbestendigheid van zorgvastgoed in Friesland) en de eHealthkoffer (een overzicht van de beste en meest bruikbare eHealth-toepassingen in zorg en welzijn) door heel Friesland verspreid.
Huis van het Heden
Het Huis van het Heden is een ruimte in de NHL Hogeschool te Leeuwarden, die ingericht is als woning. In deze ruimte presenteert GEEF oplossingen die veiliger, toegankelijker en comfortabeler wonen mogelijk maken.
Hierbij moet u denken aan camerabeveiliging, het op afstand regelen van verlichting en gordijnen, het gebruik van personenalarmering, sensoren en telehealth toepassingen voor zorg op afstand. Ook staat er een aanraakscherm voor het eenvoudig regelen van zaken in de woning, zoals bijvoorbeeld de boodschappen, (beeld)bellen, het doen van spelletjes en het beluisteren van uw eigen muziek. U kunt een bezoek brengen aan het Huis van het Heden en de domotica oplossingen zelf ervaren. Meer informatie op https://www.platformgeef.nl/

Zorgtechnologie en ethische dilemma’s zoals privacy

Zorgtechnologie ontwikkelt zich in rap tempo. Dat heeft voordelen, maar ook nadelen. Jij hebt het beste met je moeder voor en zorgt goed voor haar, maar het valt je ook zwaar, want jij hebt een gezin, je werk en een sociaal leven. Als slimme technologie jouw zorgtaken kan verlichten helpt jou dat enorm om alle ballen in de lucht te houden. Mag een zoon zijn moeder met dementie met een sensor in de gaten houden? Lees meer in Mag een zoon zijn moeder met een sensor in de gaten houden.docx

Oud worden in een huis vol zorgtech
Zo lang mogelijk thuis wonen door je huis vol te hangen met slimme technologie. Hoe moeilijk of makkelijk is dit te realiseren voor de gemiddelde oudere? Waar liggen de dilemma’s; over huiverigheid en mogelijkheden. Een panel van experts boog zich over deze vraag tijdens het technologiecongres South by Southwest® (SXSW®) in Austin in maart 2019. Lees meer in de Blog – Oud worden in een huis vol zorgtech

Zorgprofessionals en het verbeteren van digitale vaardigheden bij  technologie en domotica
Medewerkers van zorgorganisaties krijgen in hun werk onvermijdelijk te maken met digitale technologie. Ze werken niet alleen met het elektronisch cliënten- of patiëntendossier en roostersoftware, ook bijvoorbeeld domotica, beeldbellen en allerlei andere e-healthtoepassingen komen steeds vaker voor.

Deze digitale toepassingen zijn belangrijk voor de zorg en horen bij zorg van nu. Ze kunnen de werkdruk verlagen, wat in deze tijd met personeelsschaarste erg belangrijk is. Ze kunnen ook de cliënt/patiënt meer regie geven en maken zorg op afstand mogelijk waardoor cliënten/patiënten minder vaak naar een zorginstelling hoeven.
Een knelpunt is echter dat een deel van de zorgprofessionals niet goed met digitale technologie overweg kan. Hun ervaring met digitale technologie is beperkt, in hun opleiding was er nog geen aandacht voor. Nuttige digitale toepassingen in de zorg komen daardoor minder goed uit de verf.
De Coalitie Digivaardig in de zorg https://coalitiedigivaardigindezorg.nl/ zet zich al jaren in voor het verbeteren van digitale vaardigheden. In de coalitie ondersteund door Platform voor de InformatieSamenleving https://ecp.nl/
Op deze kennissite kun je als zorgverlener aan de slag met het verbeteren van je digitale vaardigheden. Meer info op https://www.digivaardigindezorg.nl/

Wat is geriatrische revalidatie ?
Geriatrische revalidatie bestaat uit geïntegreerde multidisciplinaire zorg, die gericht is op verwacht herstel van functioneren en participatie bij laag belastbare ouderen, na een acute aandoening of functionele achteruitgang. Gestreefd wordt naar een zodanig herstel op niveau van activiteiten en participatie, dat bij voorkeur terugkeer naar de oude woonsituatie mogelijk is. Hoe gaat dat in de praktijk? Lees meer in   Geriatrische Revalidatie Zorg in Noord-Groningen – Samen knokken om persoonlijke doelen te behalen – november 2018

Sensoren in huis en een coach tegen faalangst geven ouderen zelfvertrouwen na een gebroken heup
Oudere mensen willen graag zo lang mogelijk thuis blijven wonen. Ondanks alle maatregelen om vallen te voorkomen (bijv. geen losliggende kleedjes en snoeren) al dan niet met behulp van een rollator of looprek, komen er jaarlijks nog een 15.000 gebroken heupen voor (Brons zie het artikel hierna). Veel mensen kunnen daarna niet meer niet zelfstandig wonen. Het grootste probleem is meestal dat ouderen na een heupbreuk minder goed bewegen omdat zij faalangst hebben wat het herstel belemmert. Sensoren en een coach helpen tegen de faalangst en bieden meer zelfvertrouwen. Lees meer in Sensor helpt bij herstelbreuk

Medicijngebruik bij patiënten met beperkte gezondheidsvaardigheden
Bij (langer) zelfstandig blijven wonen, is er ook aandacht nodig voor medicatietrouw na het voorschrijven van medicatie door de huisarts. Meer dan de helft van de patiënten in de apotheek heeft moeite met het begrijpen en onthouden en daardoor ook met het toepassen van informatie over medicatie door de apotheker blijkt uit een onderzoek.

Dit zijn kenmerken die gelden voor mensen met beperkte gezondheidsvaardigheden. Een deel van deze groep is laaggeletterd. Het is belangrijk dat zorgverleners deze patiënten herkennen en hun communicatie, informatiemateriaal en begeleiding zo aanpassen dat die beter aansluit bij de patiënt. Lees meer in de  Factsheet medicijngebruik bij patienten met beperkte gezondheidsvaardigheden pharos

Preventie risico op ondervoeding bij ouderen
Eén op de tien zelfstandig wonende ouderen is ondervoed (gegevens december 2018). Dit percentage stijgt met de leeftijd en met de zorgbehoefte. Ondervoeding leidt onder andere tot een grotere kans op vallen, ziekenhuisopname of verpleeghuisopname.

De interventie Goed Gevoed Ouder Worden is ontwikkeld door de Stuurgroep Ondervoeding in opdracht van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport en i.s.m. ouderenbond KBO-PCOB. Het doel is het vergroten van bewustwording van zelfstandig wonende ouderen, mantelzorgers en zorgprofessionals t.a.v. oorzaken, gevolgen en behandeling van ondervoeding. De interventie bestaat uit drie onderdelen (website, groepsbijeenkomst voor ouderen en mantelzorgers, scholing voor zorgverleners) en is gericht op het vergroten van bewustwording en het inzicht in eigen voedingsgedrag bij ouderen en mantelzorgers en de eigen-effectiviteit (vaardigheidstraining) bij zorgverleners. De groepsbijeenkomst en scholing worden uitgevoerd door een getrainde, eerstelijns diëtist. Lees meer in de  Brochure Goed gevoed ouder worden of op
https://www.goedgevoedouderworden.nl/ en  https://www.loketgezondleven.nl/leefstijlinterventies/interventies-zoeken/1700079

De omgeving – Looproutes van ouderen brengen beheerkeuzes in kaart
In de Rotterdamse wijk Overschie is een pilot uitgevoerd om looproutes voor ouderen te verbeteren. Het in kaart brengen van zogenoemde ‘plusroutes’, de verbinding tussen veelgebruikte voorzieningen, helpt om prioriteiten te stellen in beheer en onderhoud.
Voorafgaand aan deze pilot zijn de demografische gegevens, woon- en verblijfsplekken en belangrijke looproutes van ouderen in de wijk inmiddels in kaart gebracht. Denk aan routes tussen ouderenlocaties en bus en tramhaltes, winkelgebieden, zorginstellingen, openbare gebouwen (zoals de bibliotheek) en ontmoetingsplekken in de buurt. Op basis daarvan is een ‘plusroutekaart’ ontwikkeld. Van de 128 kilometer aan voetpaden in de wijk, is 25 kilometer onderdeel van zo’n route. In de wijk staan 231 bankjes in totaal. Daarvan staan er 108 op een ‘plusroute’.
Tijdens de pilot is de theorie getoetst aan de praktijk. Zo onderzocht een groep ouderen samen met professionals zoals ouderencoaches, wijkregisseurs en wijkverpleegkundigen, een aantal van de routes in Overschie. Er werd onder andere gekeken welke onvolkomenheden zij onderweg tegenkwamen. Bron https://www.gemeente.nu (februari 2019)  en Lees ook meer in  Een toegankelijke stad voor iedereen Rotterdam 2017

Beleid en ontwikkelingen
De zorg verandert. Er wordt steeds minder zorg vergoed, overheden trekken zich terug en verzorgingstehuizen bestaan straks niet meer. Van ouderen, kwetsbaren en hun omgeving wordt dan ook steeds meer eigen kracht en samenredzaamheid verwacht waarbij het uitgangspunt blijft “Kunt u (blijven) leven zoals dat bij u past. Er ontstaan initiatieven vanuit de bevolking zelf. Domotica maakt voor veel mensen langer thuis blijven wonen mogelijk.

Catalogus woonvormen voor senioren – 2022 Mei
De Catalogus biedt ontwikkelaars inzicht in de hedendaagse woonvormen voor senioren in Nederland. De informatie is bruikbaar voor professionele partijen en voor bewonersinitiatieven. De Catalogus maakt referentieprojecten inzichtelijk en ondersteunt daarmee de afwegingen van ontwikkelaars bij woningcorporaties of andere ontwikkelende partijen en van (toekomstige) bewoners bij de keuzes over nieuwe woonvormen voor senioren. Er zijn zes typen beschreven: mantelzorgwoning, kleinschalig wonen, woongroep, woongemeenschap, modern hofje en wooncomplex. Per type is er een algemene beschrijving die ingaat op de bedoeling van de woonvorm en een SWOT-analyse biedt. ZorgSaamWonen ontwikkelde in samenwerking met Companen en Kantelingen de Catalogus met ondersteuning van het ministerie van VWS.
De samenstellers van de Catalogus woonvormen voor senioren hopen dat dit instrument bijdraagt aan het realiseren van meer diversiteit in woonvormen voor senioren. Er wordt nog weinig ingespeeld op de woonbehoeften van senioren op de woningmarkt. Veel ouderen blijven bij gebrek aan aantrekkelijk aanbod, wonen in hun huidige woning. die aansluiten op de wensen van senioren.
Lees meer op https://www.zorgsaamwonen.nl/onderzoek/catalogus-woonvormen-voor-senioren-gelanceerd waar u de catalogus ook kunt down-loaden of hier ook kunt lezen Catalogus woonvormen voor senioren – ZorgSaamWonen mei 2022

Rebelse initiatieven in ouderenhuisvesting – 2022 April
Veel ouderen willen het liefst zelfstandig blijven wonen. Bij voorkeur in de buurt van gelijkgestemden en in een woning en omgeving die past bij hun levensfase en behoeften. Nieuwe woonvormen ontwikkelen die voorzien in deze wensen, is makkelijker gezegd dan gedaan. Want hoe organiseer je inspraak van ouderen? Hoe geef je ze ook werkelijk een stem bij het ontwerp, de bouw en ingebruikname van nieuwe woonvormen? Voor veel initiatiefnemers is het vormgeven van de inspraak een zoektocht. Maar er zijn ook succesverhalen: rebelse wooninitiatieven waar toekomstige bewoners en initiatiefnemers samen een nieuwe woonvorm ontwikkelden. Zoals een complex waar ouderen en studenten samenleven, een woongemeenschap voor ouderen met een Marokkaanse achtergrond, een oud verpleeghuis geheel getransformeerd tot woongemeenschap en een woongroep geïnitieerd vanuit bewoners in samenwerking met een woningcorporatie.
Praktische tips
Een onderzoeksteam van De Haagse Hogeschool sprak met 34 bewoners en initiatiefnemers over participatie. Ze vroegen hen naar hun ervaringen en lessen die zij leerden. Deze gesprekken resulteerden in een pamflet dat inspiratie en handvatten biedt die zijn gebaseerd op de ervaringen van deze betrokkenen. Het pamflet biedt praktische handvatten voor bestuurders van woningcorporaties, sociaal ondernemers en beleidsmakers die samen met ouderen nieuwe wooninitiatieven willen realiseren. Het pamflet is een vervolg op ‘Rebellie in participatie ’. Lees meer in Pamflet Rebelse initiatieven in ouderenhuisvesting en Pamflet rebellie in participatie

Technologie en digitalisering in een ouder wordende samenleving – 2021 December

Ter verdieping van het thema ‘Technologie en digitalisering’ binnen het programma Ouder Worden 2040 hebben is een overzicht gemaakt van de belangrijkste technologische ontwikkelingen in de zorg voor ouderen. Er worden 18 trends met betrekking tot zorg voor ouderen, verdeeld over vijf zorgfases. Per trend worden vier voorbeelden van technologische toepassingen uit de praktijk gegeven. Lees meer in Technologie en digitalisering in een ouder wordende samenleving – Ebook – Ouder worden 2040   Bron en informatie https://www.ouderworden2040.nl

Advies ‘Thuis in de Wijk, nu en straks!’ – 2021 December
Niet eerder was het appèl op ouderen zo sterk als in dit advies.

Op 14 december 2021 werd het nieuwste advies ‘Thuis in de Wijk, nu en straks!’ van de Raad van Ouderen aangeboden aan de directeur-generaal van het ministerie van VWS.
In dit advies is de hoofdboodschap: Maak ouderen bewust van de veranderingen in de samenleving en de consequenties voor hen. Empower ze: de veranderingen in denken en doen, moeten vooral van hen zelf komen.
Dit advies is een verdieping van eerdere adviezen van de Raad van Ouderen, zoals ‘De Waarde van ouder worden’, ‘Voorbereiden op ouder worden’ en ’Zelfstandig wonen met passende zorg’. De Raad van Ouderen belicht met dit advies geen nieuw onderwerp maar signaleert over de hele linie dat nog steeds de urgentie ontbreekt bij veel partijen en zeker ook bij ouderen zelf.
Een 9-tal aanbevelingen
De Raad van Ouderen wil met dit advies het besef van urgentie stimuleren bij ouderen en gemeenten om tijdig in te spelen op de grote veranderingen in de samenleving. Alleen zo kunnen ouderen en gemeenten adequaat acteren. Meer zelf doen en meer samen doen gaan niet vanzelf. Allereerst moet iedereen de noodzaak zien en vervolgens zullen nieuwe vaardigheden bij ouderen en overheid ontwikkeld moeten worden. Lees meer in het advies Thuis in de wijk nu en straks – Advies Raad van Ouderen – 2021 november

Ontwerpen voor ouderen – Langer Thuis Akkoord Rotterdam – 2021 Augustus
De gemeente Rotterdam heeft het programma Langer Thuis. Een breed gedragen akkoord moet leiden tot het oplossen van de vraag naar de huisvesting van ouderen. Er is een brochure “Ontwerpen voor ouderen” gemaakt.
Rotterdam – dubbele vergrijzing
Rotterdam krijgt te maken met een dubbele vergrijzing. Dit betekent dat er meer ouderen en ook meer oude ouderen komen. In 2035 telt Rotterdam ongeveer 135.000 inwoners die 65 jaar of ouder zijn. Dat betekent dat dan 1 op 5 Rotterdammers 65 jaar of ouder is. De grootste stijging zie je bij de 75+ers. Het aantal alleenwonenden stijgt naarmate de leeftijd toeneemt. Het aantal eenpersoonshuishoudens neemt daardoor sterk toe met 25.000 huishoudens. Door de vergrijzing neemt het aantal mantelzorgers af, waar er nu nog 15 potentiële mantelzorgers voor een oudere klaar staan zijn dat er in 2040 nog maar 6. Deze groep ouderen blijft steeds langer zelfstandig thuiswonen.
Optimale woonomgeving
Het grootste deel van de ouderen woont zelfstandig. Op dit moment woont minder dan 5% van alle 65+ers in Nederland in een verpleeg- of verzorgingshuis. Uit onderzoek van de ouderenbond ANBO blijkt dat veruit de meeste ouderen zelfstandig willen blijven wonen.
Het realiseren van een optimale woon(zorg)omgeving voor ouderen is een voorwaarde om op een goede manier ouderen langer zelfstandig thuis te kunnen laten wonen, met een goede kwaliteit van leven en zo nodig de juiste zorg op de juiste plek.
Een optimale woonomgeving draagt bij aan:
• vitaliteit, participatie en lang actief leven
• voorkomen van eenzaamheid
• het voorkomen of uitstellen van de behoefte aan zwaardere en duurdere zorg
• het bevorderen van informele zorg en
• ondersteuning
• het ontvangen van passende zorg thuis waar nodig
De brochure “Ontwerpen voor ouderen”
De brochure “Ontwerpen voor ouderen” is bedoeld voor ontwerpers, ontwikkelaars, projectmanagers, bouwers en bewoners. In deze brochure worden aandachtspunten benoemd voor het ontwerp in de ouderenhuisvesting op drie verschillende schaalniveaus; de woning, het woongebouw en de woonomgeving. Een goede inrichting van de woning, het woongebouw en de woonomgeving zijn belangrijke randvoorwaarden voor zelfredzaamheid en sociale interactie, waardoor ouderen langer zelfstandig kunnen blijven wonen. Daarnaast is een zorgvuldig proces en heldere communicatie belangrijk. Dit document dient als inspiratie en handvat voor het bouwen voor ouderen. Het is een product van het Langer Thuis Akkoord. Deze handreiking is een dynamisch document dat aangepast kan worden op nieuwe ontwikkelingen en ervaring uit de praktijk.
Lees meer in Ontwerpen voor ouderen – Langer Thuis Akkoord Rotterdam – PDF

Waar ga ik wonen als ik oud ben en zorgbehoevend? – 2021 Augustus
Waar woon je straks? En wat als je zorg nodig hebt? Nederland heeft een enorm tekort aan woningen, een sterk vergrijzende bevolking en een krimpende beroepsbevolking. Hierdoor wordt het steeds moeilijker om ouderen de zorg te geven die we gewend zijn. Hoe we het betaalbaar houden is een probleem, maar nog een groter obstakel is de beschikbaarheid van personeel en mantelzorgers. Vraag en aanbod zijn niet in balans en die mismatch zal de komende jaren snel toenemen. Hoe groot is dit probleem eigenlijk? Zijn er oplossingen? Antwoorden op deze en nog veel meer vragen leest u in deze zorgupdate van de RABO-bank Waar ga ik wonen als ik oud ben en zorgbehoevend ben

Stop met etiketten plakken – Inclusieve wijken – 2021 Juni
Behalve voor voldoende huizen moet de Actieagenda Wonen vooral zorgen voor inclusieve wijken. Conceptontwikkelaar Anneke Nijhoff van ontwikkelbedrijf FAME onderzoekt samen met corporaties en zorgorganisaties hoe dat vorm kan krijgen. ‘We moeten om te beginnen de hand in eigen boezem steken.’

Inclusieve wijken: het blijft een lastig begrip.
‘Ja, inclusie is eigenlijk een rotwoord. Maar de roep om inclusieve wijken komt voort uit de exclusie die wij, als sociaal maatschappelijke instellingen en organisaties, zelf hebben gecreëerd. Wij hebben mensen uitgesloten. ‘Alsof iedereen na zijn 60-ste opeens precies hetzelfde is’.

Nederland kent nog steeds de meeste instituten van Europa. Vanuit onze eigen systemen zijn wij erg gewend om mensen naar aandoening, inkomen en leeftijd te ordenen. Soort bij soort. In de zorg en in de wijken.’
‘Vraag aan mensen wat zij nodig hebben’
‘Voorlopig hebben we het begrip inclusieve wijken helaas nodig om ons daarvan bewust te zijn. Ik zou het liever anders omschrijven, zoals wijken “waarin iedereen ertoe doet”. Waar ruimte is voor onderlinge ondersteuning en preventie. Maar vooralsnog moeten we in ons geïnstitutionaliseerde Nederland de hand in eigen boezem steken.’
We weten hoe we wijken anders moeten inrichten.
‘Nee, dat weten we helemaal niet. En dat moeten we ook niet wíllen weten, want dan stellen we geen vragen meer. Wij moeten steeds opnieuw aan mensen in de wijken en buurten vragen wat zij nodig hebben om goed te kunnen wonen en leven. Vanuit oprechte belangstelling. Onze aannames sluiten lang niet altijd aan bij het eigen leven van bewoners.’
‘Als organisaties moeten we daarbij niet alleen kijken naar kwetsbare mensen, maar naar alle wijkbewoners. We zijn nog te zeer gewend om te denken in doelgroepen. Dat vloeit nog voort uit het denken in instituties. In wezen krijgen mensen nog steeds een etiket: ze hebben ggz-problemen, een zorgbehoefte, een verstandelijke beperking of ze hebben begeleiding nodig van Beschermd Wonen.’ Lees meer in Stop met etiketten plakken – Inclusieve wijken AEDES Magazine 2-2021

Bouwen woningen voor ouderen krijgt hoge prioriteit – 2021 Juni
ActiZ, Aedes, VNG, ZN en de ministeries van BZK en VWS slaan de handen ineen om komende jaren meer dan honderdduizend extra woningen te realiseren voor ouderen. In de bestuurlijke afspraken hebben de partijen de doelstelling opgenomen om in de komende vijf jaar 60.000 extra woningen voor ouderen en 25.000 extra verpleegzorgplekken te creëren.
Tot 2031 komen nog eens 100.000 extra woningen en 25.000 verpleegzorgplekken bij. Tot en met 2040 verdubbelt het aantal 80+’ers naar 1.6 miljoen.
Het behalen van de aantallen extra woningen is afhankelijk van diverse randvoorwaarden, zoals financiering, voldoende zorgmedewerkers en beschikbaarheid van locaties. De partijen werken samen aan oplossingen voor deze knelpunten, zodat een volgend kabinet snel besluiten kan nemen. De organisaties spreken ook de wens uit om meer sturing van het Rijk of provincies bij de realisatie van de woonzorgopgave voor ouderen.
Veel gemeenten werken al aan een woonzorgvisie. In het bestuurlijk akkoord is afgesproken dat alle gemeenten deze medio 2021 geformuleerd hebben. In deze visie staat omschreven hoe zij in de regio met zorgorganisaties en corporaties werken aan voldoende woningen voor ouderen en de benodigde voorzieningen.
Lees meer in de  Kamerbrief-over-bestuurlijke-afspraken-wonen-en-zorg 2 juni 2021  en de Afspraken-bestuurlijk-overleg-wonen-voor-ouderen-tussen-aedes-actiz-vng-taskforce-wonen-en-zorg-zn-ministerie-bzk-en-vws-8-april-2021
Bron Rijksoverheid – juni 2021

Hightech rollators en revalideren in de sfeer van een viersterrenhotel – design voor ouderen is er volop – 2020 Oktober
Ouderen en mensen met dementie houden net zo van mooie spullen als jongere generaties. Toch zijn zij voor hun zorgproducten vaak veroordeeld tot designs waarin geen sprankje plezier te bespeuren valt. Dat kan beter, beseft de aanstormende ontwerpgeneratie. Lees meer over een zelfrijdende rollator, de SmartOara (monitoring gezondheid), een kledinglijn met sensoren, een design zorghotel, hoe je een virtuele wandeling kunt maken op een wandpaneel, een set van rituelen in de laatste levens fase in Hightech rollators en revalideren in de sfeer van een viersterrenhotel

‘Ik hoor hier thuis’: Onderzoeksuitkomsten over de ervaringen van ouderen met geheugenproblemen en dementie met hun leefomgeving – 2020 – September
Het doel van het onderzoek was om het dagelijks leven van mensen met geheugenproblemen en beginnende dementie beter te begrijpen. Hoe ervaren zij participatie in hun fysieke en sociale leefomgeving? Wat zien zij als mogelijkheden en wat ervaren zij als belemmeringen? Uit het onderzoek met 11 deelnemers bleek dat ze een sterke wil hebben om te blijven deelnemen aan de maatschappij. Participatie vindt voornamelijk plaats in de nabije leefomgeving, met een hoge mate van zelfstandigheid. Bekendheid met de woonomgeving ondersteunt de participatie. De deelnemers ervaren verschillende belemmeringen en hebben verschillende strategieën ontwikkeld om te kunnen blijven participeren. Deze strategieën zijn nog weinig beschreven in studies over dementie. De verscheidenheid aan strategieën toont de controle aan die de deelnemers zelf uitoefenen over het vormgeven van hun activiteiten. Dit is in sterk contrast met het stigma van slachtoffer wat dementerende ouderen vaak krijgen. Lees meer met ook aanbevelingen in 2. Samenvatting resultaten  en het wetenschappelijk artikel 20 Sturge et al_Activity space and social health memory problems_SSM
Bron en informatie https://www.rug.nl/staff/l.b.meijering/projects

Woonprofielen van senioren – wat zijn hun wensen en welk aanbod hoort daarbij? – 2020 – Juli
Door (jonge) senioren wordt nog weinig verhuisd om voor te sorteren op een volgende levensfase. Er zijn verschillende redenen waarom zij niet verhuizen: het aanbod is onbekend, het is niet aantrekkelijk genoeg of het bestaat nog niet. Platform31 stelde zich de vraag: Weten we eigenlijk wel wat senioren een aantrekkelijk woonproduct vinden? Met andere woorden; wat zijn voor senioren pullfactoren in de woningmarkt om wel te gaan verhuizen? Met beschikbare data uit de Zuid-Hollandse Grote omgevingstest herleidde Springco 10 woonprofielen voor senioren en de marktpotentie ervan.
Zo biedt de studie aanknopingspunten van gewenste woonproducten op de seniorenmarkt. Door vraaggericht te bouwen wordt beter ingespeeld op echte woonwensen en dit zal – naar verwachting- leiden tot een betere doorstroming op de woningmarkt. Het betekent dat we in Nederland de sterke nadruk op het eengezinshuis moeten loslaten. Ouderen zoeken een woning die beter aansluit op hun behoeften als comfort, gemeenschappelijkheid of zorg.

De tien profielen
Eigen plek: vrij en sociaal
Privé domein: privacy en rust
Basic: functioneel en sociaal
Woongebouw: comfortabel en vertrouwd
Gezinshuis: vertrouwd en gehecht
Stadsappartement: dynamisch en op jezelf
Buurtblok: sociaal en levendig
Parkappartement: uitzicht en landschap
Woonhof: samen voor elkaar
Seniorenappartement: zelfstandig ouder

Lees meer in de studie Woonprofielen van senioren – Platform 31

Woonvisie Gemeente Groningen – juni 2020
Groningen staat voor een forse opgave op het vlak van wonen. Die opgave zit in de aantallen maar ook in de kwaliteit en toekomstbestendigheid van onze woningen en woonomgeving. Met de woonvisie zet de gemeente in op de woonomgeving van morgen. Samen maken we wonen in Groningen nog beter, zodat iedereen in onze gemeente een goede plek heeft om te wonen. We doen dat aan de hand van de volgende vijf speerpunten:
1. Bouwen, bouwen en nog eens bouwen, maar wel met kwaliteit
2. Binden door samenwerking: het Woonakkoord
3. Publieke regie en sturing: een gemeente voor iedereen
4. Groningen en de regio: verstedelijkingsstrategie
5. Nieuwe focus op doelgroepen
In de woonzorganalyse is berekend is dat de groep ouderen in de gemeente Groningen in de komende jaren sterk zal gaan groeien: zijn er in 2021 ruim 35.000 65-plussers, in 2040 zal dit aantal zijn opgelopen tot bijna 46.000 mensen. Het aandeel 85-plussers zal in de periode 2021- 2040 met 74% stijgen naar circa 7.300 mensen. Dit is tevens de groep met de grootste vraag naar zorg en begeleiding.
In onze gemeente hebben we aandacht voor iedereen. Toch zijn er groepen die net iets meer zorg verdienen. Zo hebben we oog voor de groeiende groep (zorgbehoevende) ouderen in Groningen. Daarnaast focussen we op een groeiende groep kwetsbare bewoners en hun woonbehoefte in combinatie met passende zorg en de juiste leefomgeving. Ouderen willen over het algemeen zo lang mogelijk op een goede manier zelfstandig wonen: met ondersteuning, gepaste zorg en in een woning die aansluit bij hun persoonlijke behoeften. Ondertussen wordt van ouderen verwacht dat zij een sociaal steunsysteem om zich heen ontwikkelen. Dit is een belangrijk aandachtspunt, dat natuurlijk mede ingegeven wordt door wat ouderen en andere generaties willen en wensen. Veel ouderen willen het liefst oud worden in hun eigen woning en woonomgeving. We willen dit graag faciliteren en zo mensen met een (aanstaande) zorgvraag in staat stellen om zo lang mogelijk op eigen kracht te kunnen wonen. Wel betekent de groei van deze doelgroep dat we extra hard moeten nadenken over het ‘hoe’. Wat betekent het bijvoorbeeld voor bestaande en nieuwe wijken? Hoe organiseren we het? Goed wonen gaat dan om meer dan alleen een woning. Ook belangrijk is de manier waarop welzijn en zorg zijn georganiseerd. Is de plek waar de woningen staan geschikt en draagt de omgeving bij aan zelfredzaamheid?
De woonvisie beoogt een gebiedsgerichte aanpak om te voldoen aan de toenemende behoefte aan geclusterde woonvormen voor ouderen, met speciale aandacht voor beschutte en collectieve woonomgevingen die sociaal contact bevorderen.
Ouderen willen over het algemeen zo lang mogelijk op een goede manier zelfstandig wonen: met ondersteuning, gepaste zorg en in een woning die aansluit bij hun persoonlijke behoeften. Ondertussen wordt van ouderen verwacht dat zij een sociaal steunsysteem om zich heen ontwikkelen. Dit is een belangrijk aandachtspunt, dat natuurlijk mede ingegeven wordt door wat ouderen en andere generaties willen en wensen.
Veel ouderen willen het liefst oud worden in hun eigen woning en woonomgeving. We willen dit graag faciliteren en zo mensen met een (aanstaande) zorgvraag in staat stellen om zo lang mogelijk op eigen kracht te kunnen wonen. Wel betekent de groei van deze doelgroep dat we extra hard moeten nadenken over het ‘hoe’. Wat betekent het bijvoorbeeld voor bestaande en nieuwe wijken? Hoe organiseren we het? Goed wonen gaat dan om meer dan alleen een woning. Ook belangrijk is de manier waarop welzijn en zorg zijn georganiseerd. Is de plek waar de woningen staan geschikt en draagt de omgeving bij aan zelfredzaamheid? We willen graag samen met de corporaties, ontwikkelaars en de doelgroep op zoek naar antwoorden en passende woonvormen. Voor de kwetsbare doelgroepen is het belangrijk dat ze in de nabijheid van voorzieningen als een supermarkt, apotheek, huisarts en openbaar vervoer wonen. Verder is sociale samenhang, het ‘omkijken naar elkaar’, belangrijk. Dit geeft een gevoel van veiligheid. Als we gebiedsgericht werken, maar ook bij wijkvernieuwing en wijkontwikkeling vinden we het daarom belangrijk om ook de sociale kant mee te nemen. Daarbij gaat het bijvoorbeeld om ontmoetingsplekken in de woonomgeving, ruimte voor bewonersinitiatieven en het stimuleren tot deelname hieraan van kwetsbare inwoners die daar uit zichzelf geen gebruik van maken.
Lees meer in de woonvisie Woonvisie Gemeente Groningen – een thuis voor iedereen – 2020 juni

Seniorenhuisvesting heeft de toekomst – Caring community als wenkend perspectief – 2020 Mei
De Nederlandse bevolking vergrijst. Het aantal 65-plussers neemt toe van 3,2 miljoen in 2020 tot 4,7 miljoen in 2040. Meer dan een kwart van de bevolking is dan ouder dan 65 jaar. Het aantal alleenstaanden onder ouderen zal komende jaren sterk groeien. Met de toename van het aantal ouderen stijgt de zorgvraag. Hoe gaan al die mensen wonen? De seniorenhuisvesting van de toekomst maakt onderdeel uit van een caring community.

Hierin kunnen kwetsbare doelgroepen waaronder ouderen, net als iedereen meedoen in de samenleving. Participatie, zelfregie en kwaliteit van leven staan centraal in plaats van langer leven met focus op ziekte en zorg. Dit betekent dat kwetsbare mensen net als iedereen zo lang mogelijk zelfstandig (en met ondersteuning) thuis kunnen blijven wonen en mee kunnen doen in de samenleving. Zij wonen in een toekomstbestendig huis of in een kleinschalige woonvoorziening in een gewone wijk in een dorp of stad en kunnen terugvallen op mensen en tal van voorzieningen in de wijk, zoals:
• Een verpleegthuis: een kleinschalig verpleeghuis op een centrale plek in de, met zo veel mogelijk kenmerken als thuis wonen.
• Een time oud: een voorziening voor tijdelijke opvang van ouderen
• Een multigeneratiecentrum: een voorziening voor alle mensen in de wijk, ongeacht leeftijd, gericht op onderlinge interactie.
Paradigma verschuiving noodzakelijk
Om te komen tot een caring community is het noodzakelijk dat alle relevante stakeholders (gemeente, zorginstellingen, woningcorporaties en vertegenwoordigers van ouderen) elkaar opzoeken en lokaal de dialoog aangaan over de toekomstige vraag en aanbod van ouderenhuisvesting en (ouderen)zorg.
Lees meer in Seniorenhuisvesting heeft de toekomst – Caring community als wenkend perspectief

55-plussers over hun – toekomstige – woning – 2020 April
De CBS-reeks Statistische Trends beschrijft de huidige woonsituatie van 55-plussers en hun wensen en behoeften voor de toekomst. Kennis over de woonsituatie, de woon- en verhuiswensen van deze (aankomende generatie) ouderen zijn van belang voor de toekomstige situatie op de woningmarkt. Flats, appartementen en tussenwoningen zijn populair bij 55-plussers. Tien procent van hen woont naar eigen zeggen in een seniorenwoning. Wat zijn de woonwensen en woonbehoeften van 55-plussers voor de toekomst? Dit is nagegaan voor de groep 55-plussers die op dit moment nog niet in een seniorenwoning woont. Een derde van de 55-plussers – en bijna een kwart van de 75-plussers – vindt de eigen woning op dit moment niet of minder geschikt bij gezondheids- of ouderdomsklachten. De woning aanpassen heeft voor de meesten de voorkeur boven verhuizen. Het aanbrengen van een traplift is de meest overwogen aanpassing. Van alle 55-plussers zegt 56 procent niet te willen verhuizen, tenzij het niet anders kan. Lees meer in  55-plussers over hun – toekomstige woning CBS Statistische trends 2020   en het artikel Artikel 55-plussers liefst zo lang mogelijk in eigen woning – april 2020

Thuiswonende senioren –  wat is er nodig voor senioren in Fryslân om zo lang mogelijk thuis te kunnen blijven wonen? – 2020 Februari
Professionals die dagelijks met thuiswonende senioren werken, zoals gemeenten, woningbouwcorporaties, vrijwilligerswerk, onderwijs en zorgaanbieders, geven aan dat ondersteuning van thuiswonende senioren efficiënter en betekenisvoller georganiseerd moet worden door samen te werken. Maar omdat professionals de ondersteuning vanuit verschillende wettelijke kaders bieden, vormt het afstemmen ervan een complexe uitdaging. Truus de Witte onderzocht hoe samenwerking in de praktijk georganiseerd kan worden
De publicatie Thuiswonende senioren bestaat uit twee delen. De publicatie bevat ten eerste een overzicht van de belangrijkste feiten en cijfers over thuiswonende senioren. Zo woont 92 procent van alle 75-plussers thuis, noemt 62 procent van alle Friese 75-plussers zijn of haar eigen gezondheid (zeer) goed en heeft de sociaaleconomische status (SES) een grote invloed op zowel de levensverwachting als het aantal levensjaren zonder beperkingen ervan.
Daarnaast biedt Thuiswonende senioren ervaringen van organisaties met domein overstijgende samenwerking en handvatten om te komen tot een betere samenwerking.
Het FSP heeft de leringen van deze samenwerkende instanties gebruikt om een Balansmodel te ontwikkelen. Aan de ‘lastenkant’ van deze balans worden alle hulpvragen weergegeven per domein, zoals afnemende gezondheid, zorgvraag, niet geschikt wonen, laag inkomen, laag geschoold, amper een sociaal netwerk. Aan de ‘krachtenkant’ van de balans wordt alle veerkracht in beeld gebracht, zoals goede psychische gezondheid, geregeld contact met de buurt, geschikte woning, voldoende mantelzorgers, digitaal geschoold, voldoende inkomen. De balans kan negatief (overlevers) of positief (overhebbers) doorslaan, of in balans zijn.
Instanties kunnen zichzelf en andere organisaties herkennen aan weerszijden van de balans, waarbij ze hun krachten kunnen bundelen om de lasten te verlichten, de krachten te versterken, of de balans te waarborgen.
Lees meer in Thuiswonende senioren – wat is er nodig voor senioren in Fryslân om zo lang mogelijk thuis te kunnen blijven wonen SCP Fryslan

Kleine kernen klaar voor de toekomst? – Passende woonconcepten voor ouderen op het platteland – 2020 Januari
Demografische veranderingen zoals vergrijzing en krimp, en maatschappelijke uitdagingen zoals de transitie in de zorg en de komst van de participatiesamenleving, stellen de kleine woonkernen in ons land voor nieuwe uitdagingen. De bevolking van veel kleine kernen vergrijst, en jongeren trekken weg. In verschillende rurale regio’s is er sprake van krimp, en nemen voorzieningen dientengevolge af. De resultaten van de Woon Community laten zien dat er in kleine kernen behoefte is aan meer geschikte woningen voor jongeren en senioren. Voor jongeren zijn er vaak niet genoeg betaalbare woningen beschikbaar in het eigen dorp, en een deel van de senioren zou graag kleiner willen gaan wonen in een levensloopbestendige woning of appartement in de nabijheid van voorzieningen. Deze mogelijkheid is er echter niet vaak. Uit de resultaten blijkt dat met name de woonsituatie van senioren onder druk komt te staan.
Wat dit probleem nog versterkt is dat senioren vaak (te) laat actie ondernemen met betrekking tot het aanpassen van hun woonsituatie, waardoor veelal de energie en tijd ontbreken voor de lange adem die nodig is bij dit soort initiatieven.
Lees meer in Passende woonconcepten voor ouderen op het platteland

Verhuiswensen ouderen komen moeilijk uit – 2020 Januari
Als ouderen zich voorbereiden op hun toekomst, wat zijn dan de verhuiswensen. Ouderen verhuizen zeer weinig. Van alle senioren in een koopwoning wil 6,6 procent verhuizen, maar dat  lukt maar 2,3 procent. In Utrecht komen verhuiswensen van senioren het meest uit, in Drenthe het minst. Hoofdreden? Het is in Drenthe moeilijker een geschikte seniorenwoning te vinden.  De helft kiest voor een goedkopere woning.
Verhuiswens groter dan het daadwerkelijk doen
Van alle eigenaar-bewoners tussen de 60 en 75 jaar wil 4,3 procent verhuizen en nog eens 2,3 procent wil verhuizen, maar kan geen geschikte woning vinden. In totaal willen dus 6,6 procent van de senioren die in een koopwoning wonen, verhuizen.
Lang niet alle verhuiswensen worden ingelost. Gemiddeld verhuist 2,3 procent van de senioren per jaar. Er zijn grote regionaal verschillen. In Friesland en Limburg verkopen senioren het minste aantal woningen: 1,9 procent van de eigenaar-bewoners verkoopt hun koopwoning. Maar wat verhuiswens zijn ze onvergelijkbaar. In Friesland ligt de verhuiswens van senioren met 8,2 procent ver boven het Nederlands gemiddelde. In Limburg wenst slechts 3,4 procent van de senioren te verhuizen, ver onder het landelijk gemiddelde.
Lees meer in  Verhuiswensen ouderen komen moeilijk uit (onderzoek van mei 2018 maar in grote lijnen nog steeds herkenbaar januari 2020)

Ouderen pakken de regie  – ook bij het in eigen dorp kunnen blijven wonen –  in de Noordoostpolder – 2019 december
‘Er is echt een omslag nodig in het denken bij professionals, zegt Marieke Kraan, initiatiefnemer woonactiviteiten voor senioren in Emmeloord.
Als professionals de tijd nemen om te luisteren, dan horen zij wat ouderen graag willen. Ouderen hebben kennis, ideeën en oplossingen. Gebruik hun potentieel. Professionals denken nog te vaak voor ouderen en te aanbodgericht. Met alle goede bedoelingen van dien.’ Else Vlieland, partner van Kleber &Co in het project “Nieuwe woonvormen voor senioren op de dorpen”, maar ook mede-initiatiefnemer van  het project “de Ontmoeting”in Luttelgeest, vult aan: je moet wel kleinschalig denken in dorpen. Er is weinig volume.  Deze drie dames maken zich druk om het tekort aan alternatieven voor het wonen van ouderen. Lees meer in Ouderen pakken de regie – ook bij het in eigen dorp kunnen blijven wonen – in de Noordoostpolder

Te oud voor thuis te goed voor tehuis – Waar moet oma wonen – 2019 november
Bij een te krappe woningmarkt gaat het meestal over jonge starters die geen huis kunnen krijgen. Maar voor ouderen is het gebrek aan passende woningen nog veel schrijnender. ‘Mensen blijven te lang in een ongeschikte woning en de gevolgen komen voor rekening van de zorg.’
Vergrijzing is tikkende tijdbom op de woningmarkt én in de zorg. Er moeten meer woningen komen die inspelen op de specifieke behoeftes van ouderen. Passende woonvormen helpen zorgvraag af te remmen. Toch gebeurt er nog te weinig, waarschuwen oudereninstanties. Sommige corporaties en vastgoedontwikkelaars werken aan passende woningen voor ouderen. Lees meer in Te oud voor thuis te goed voor tehuis – Waar moet oma wonen

10 woonvormen voor ouderen – Tussen thuis en het verpleeghuis zijn andere woonvormen nodig om langer thuiswonen voor ouderen mogelijk te maken  – 2019 november
In de Provincie Groningen komt er steeds meer aandacht voor andere vromen van wonen dan het min of meer traditionele verpleeghuis. Mensen gaan zelf aan de slag of sluiten aan bij woonconcepten.
In Nederland komen steeds meer woonvormen voor om langer thuiswonen voor ouderen mogelijk te maken. Al moet het volume nog wel omhoog zijn het aantal en de diversiteit toch bemoedigend. Wat is er te zien in Nederland aan woonvormen? Lees meer in 10 woonvormen voor ouderen – Tussen thuis en het verpleeghuis zijn andere woonvormen nodig om langer thuiswonen voor ouderen mogelijk te maken

Boek – Bouwstenen voor de toekomst  – 15 jaar werken aan samenhang in wonen, welzijn en zorg – 2019 november
De afgelopen jaren is er mede door een terugtrekkende overheid al veel veranderd op het gebied van wonen, zorg en welzijn. Vooral als het gaat om senioren. Verzorgingstehuizen zijn gesloopt of worden omgevormd. Het aantal burgerinitiatieven op dit gebied groeit en mensen blijven langer zelfstandig wonen. Nieuwe woonvormen en meer variatie zijn nodig; hofjes, mantelzorgwoningen, levensloopgeschikte woningen, gemengd wonen, gestippeld wonen etc.. De buurt en het eigen netwerk vervullen daarbij een steeds belangrijkere rol. Prettig wonen – veilig en met contacten en voorzieningen in de buurt – is een basisvoorwaarde om mee te kunnen doen in de samenleving.

Het fraai vormgegeven boek Bouwstenen voor de toekomst
blikt terug op de woonconcepten van de afgelopen 15 jaar;
bekijkt en beoordeelt huidige woonzorgconcepten;
hoe verging het de voorlopers en wat levert dit op voor de woonzorgconcepten van de toekomst?

Met uitgebreide interviews met deskundigen en betrokkenen en aan de hand van prikkelende praktijkvoorbeelden is Bouwstenen voor de toekomst een inspirerend boek voor professionals, vrijwilligers én bewoners dat vanzelf tot nadenken én actie aanzet. Op naar een inclusieve samenleving! Meer info en een inkijkexemplaar op https://www.bouwstenenvoordetoekomst.nl/

Gebrekkig woningbeleid voor ouderen gaat gemeenten miljarden kosten – 2019 november
Miljardeninvesteringen zijn nodig om de woningnood voor ouderen op te vangen. Onderzoek van ActiZ en ANBO maakt voor het eerst duidelijk wat de financiële impact van vergrijzing is voor het woningbeleid van gemeenten. De kosten van aanpassingen aan woningen, zodat mensen er goed oud kunnen worden, worden geraamd op landelijk 13 miljard euro.
Er is in Nederland nu al een tekort van tientallen duizenden seniorenwoningen en zo’n 15.000 verpleeghuisplekken. Steeds meer ouderen komen in de problemen omdat gemeenten niet goed voorbereid zijn op de groeiende groep senioren. ANBO en ActiZ pleiten er daarom voor om met spoed nieuwe woonzorgconcepten voor ouderen te ontwikkelen. Lees meer in Gebrekkig woningbeleid voor ouderen gaat gemeenten miljarden kosten

Deze ‘krasse knarren’ zorgen goed voor elkaar – 2019 oktober
Met minder mantelzorgers en meer ouderen wordt het belangrijk dat ouderen naar elkaar omkijken. Maar nieuwe woonvormen zijn niet makkelijk te beginnen. Samen leven met ‘Noaberschap’ . Lees meer in Deze ‘krasse knarren’ zorgen goed voor elkaar

Position paper – 6 aandachtspunten bij langer thuis wonen – 2019 oktober
Wonen voor ouderen is nu en in de toekomst een urgente, maatschappelijk opgave. Wonen, en passend wonen hangt samen met veel andere vragen in het leven, zoals (de behoefte) aan sociale contacten en ondersteuning als mantelzorg, een passende leefomgeving (zowel binnen- als buitenshuis), beschikbaarheid van (diverse vormen van) voorzieningen, de behoefte aan zorg- en ondersteuning, een wens tot (een bepaalde mate van) zelfstandigheid, en verbinding met de medemens in de buurt en in de samenleving. Lees meer in de Position Paper van Mirella Minkman, Vilans-bestuurder en bijzonder hoogleraar innovatie van organisatie en governance van langdurige integrale zorg aan de Universiteit Tilburg/TIAS Position paper – 6 aandachtspunten bij langer thuis wonen

Het innovatieprogramma Langer thuis –  Inclusieve wijk! – Groningen doet mee – 2019 oktober
Op 26 september 2019 gaven het G40 stedennetwerk en de ministeries van BZK en VWS een bestuurlijk startsein voor het Innovatieprogramma Langer thuis –  Inclusieve wijk. Dit programma maakt deel uit van het Programma Langer thuis, Actielijn Wonen van de ministeries van VWS en BZK.
Mensen willen (en moeten) zo lang mogelijk thuis wonen. Tegelijkertijd laat de praktijk zien dat huisvesting hier niet altijd even geschikt voor is. Een veilige omgeving met de juiste zorg is heel belangrijk voor kwetsbare bewoners.
Het Rijk wil gemeenten stimuleren en ondersteunen bij het op orde krijgen van woningen en woonomgevingen om zo onze woonwijken geschikt maken voor alle mensen. Daarom startte de G40 samen met Platform31 een kennisprogramma. Twee jaar lang werken 24 wooncoalities samen met Platform31 aan wijken waar kwetsbaren erbij horen.
De gemeente Groningen doet mee met de wijk Selwerd.
Lees meer in Het innovatieprogramma Langer thuis in eigen wijk

Lang zult u wonen en I&O vier onderzoeken naar langer thuis wonen – september 2019 

1.Langer thuis in (w)elk huis
We blijven langer zelfstandig thuis wonen. Dat stelt eisen aan onze woonomgeving. Bereidt de 55+’er zijn woonsituatie voor op de toekomst? Denkt de (toekomstige) oudere na over wat er nodig is om thuis te blijven wonen? In opdracht van Lang zult u wonen deed I&O Research in 2018 en 2019 vier onderzoeken onder duizenden 55+’ers in Nederlanders. In vier verschillende onderzoeksrapporten is te lezen wat de kennis, de houding en het gedrag is van 55+’ers als het gaat om langer zelfstandig thuis wonen.
Onderzoek 1: Langer thuis in (w)elk huis
Langer thuis wonen lijkt de nieuwe norm: 85% van de 55+’ers in Nederland zegt er in hun woonsituatie rekening mee te houden dat ze langer thuis kunnen blijven wonen. Maar er is ook en uitdaging. Veel 55+’ers vinden zichzelf te jong om nu al maatregelen te nemen en stellen acties uit. Oude ouderen hebben geen behoefte en geen zin meer om te verbouwen of verhuizen. Lees meer in Langer thuis in welk huis deelrapport 1 Lang zult u wonen – juni 2018
2.Geld (over) voor langer thuis
Het duurzamer en levensloopbestendig maken van de woning is een individuele beslissing. De inwoner kiest zelf of hij al dan niet zijn geld uitgeeft aan het toekomstbestendig maken van zijn woning. Hebben 55+’ers het geld om te investeren en willen ze dat ook? I&O Research onderzocht de factor geld in relatie tot woningverbeteringen onder 3007. Lees meer in Geld (over) voor Langer thuis deelrapport 2 Langzultuwonen september 2018
3.Kiezen voor langer thuis
Hoe maken (toekomstige) ouderen een keuze voor levensloopbestendig wonen? Welke afwegingen maken ze, hoe zoeken ze informatie en wie helpt hen bij het nemen van een beslissing? Deze vragen staan centraal in het derde onderzoek van I&O Research in opdracht van Lang zult u wonen. In totaal werden 6686 respondenten van 55 jaar en ouder ondervraagd. Het onderzoek geeft inzicht in wat de 55+’er over de streep kan trekken of juist weerhoudt om het huis op tijd levensloopbestendig te maken. Lees meer in Kiezen voor langer thuis – januari 2019
4.Langer zelfstandig thuis wonen
In dit rapport wordt ingegaan op de waarden die de verschillende 55- plussers hebben en hun houding en bewustwording ten opzichte van levensloop geschikt wonen. Niet iedereen is immers gelijk en verschillende groepen mensen worden door verschillende aspecten getriggerd om hun gedrag te veranderen. I&O Research onderscheidt in het waardenmodel 10 groepen mensen met iedere een specifiek waardeprofiel. Lees meer in Langer zelfstandig thuiswonen septemeber 2019
Bron 20 september 2019  https://www.langzultuwonen.nl/vier-onderzoeken/

Familie-initiatieven voor wonen met dementie – september 2019
Het gaat niet goed met de ouderenzorg in Nederland. In de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking was jaren geleden al een revolutie: ouderinitiatieven regelen zelf een woonzorgvoorziening naar hun specifieke visie, vooral een fijne plek om te leven mét persoonlijke zorg volgens eigen voorwaarden. Dan is het een thuis, waar je ook graag een handje toesteekt. Waar ouders, kinderen en professionals samenwerken. En als je zorgleverancier niet voldoet, zoek je een betere.
In de ouderenzorg komt dit proces niet vanzelf op gang. Omdat familie pas een oplossing zoekt als het thuis echt niet meer gaat. Ze zijn dan al overbelast of overvraagd en zoeken acuut een plek.
In Duitsland zijn vele goede (en ook enkele slechte) voorbeelden te vinden van familie-initiatieven voor ouderen met dementie. Waarom lukt het daar wel? Omdat corporaties en gemeenten dergelijke initiatieven actief ondersteunen. Door te voorzien in passend vastgoed en een grondbeleid waar dergelijke initiatieven voorrang krijgen. En door een moderator te vergoeden die zo’n groep helpt in de initiatieffase en bij conflicten of problemen.  Lees meer in Familie-initiatieven voor wonen met dementie

Langer én tevreden thuis in een woonservicegebied – juli 2019
Voor ouderen zit weinig tussen zo lang mogelijk zelfstandig wonen en het verpleeghuis. Dat gat moet gevuld. “Er zijn wel nieuwe woonvormen ontwikkeld, maar voor te weinig mensen. De kans dat kwetsbare ouderen thuis verpieteren is groter geworden.” Prof. George de Kam (1948), emeritus hoogleraar Volkshuisvesting en grondmarkt, pleit voor het woonservicegebied.
Woonservicegebieden zijn buurten, wijken of dorpen waar wonen, welzijn en zorg aan elkaar zijn gekoppeld. Een wijk-, buurt- of gezondheidscentrum is vaak de spil. Idealiter zijn voorzieningen als winkels en openbaar vervoer dichtbij huis.
5 tips voor gemeenten
Om woonservicegebieden tot bloei te laten komen, moeten gemeenten het voortouw nemen. Vijf starttips van prof. George de Kam, emeritus hoogleraar Volkshuisvesting en grondmarkt van de Universiteit Groningen.
1.“Begin met je ouderen te leren kennen! Voer open gesprekken, ga in op wat ze graag willen. Daar is echt nog veel te winnen. Ouderen willen ook elkaar ondersteunen. In sommige gemeenten wordt elke 75-jarige bezocht door een vrijwilliger; dat is een mooie kans.”
2.“Geef veel aandacht aan welzijnswerk, maar betrek ook de middenstand, sportverenigingen en andere organisaties in de buurt.”
3.“Ga na welke (zorg)professionals al in de beoogde buurt werken – én of ze elkaar al kennen.”
4.“Besteed slim aan: let er donders goed op dat een aanbieder van bijvoorbeeld thuiszorg écht gebruik maakt van het netwerk wat er al is.”
5.“Vlecht de participatiewet in, zoek de mensen die terug de arbeidsmarkt op willen, ga serieus om met je vrijwilligers, faciliteer ze goed.”
Lees meer in het artikel Langer én tevreden thuis in een woonservicegebied en het onderzoeksrapport Kwetsbaar en zelfstandig – Onderzoek woonservicegebieden – Radboud Universiteit  met 10 voorbeelden van woonservicegebieden in diverse gemeenten. Bron https://sites.google.com/site/onderzoekproeftuinen/resultaten

Nieuwe handreiking kwetsbare ouderen thuis – juni 2019
Ouderen wonen steeds langer zelfstandig. Ook zeer kwetsbare ouderen. Goede samenwerking en afstemming tussen zorg- en hulpverleners in de wijk en met de oudere en mantelzorgers is essentieel om mogelijke problemen op tijd te signaleren en de juiste hulp te bieden. De publicatie ‘Kwetsbare ouderen thuis, handreiking voor integrale zorg en ondersteuning in de wijk’ bevat een 6-stappenplan en een overzicht van rollen en taken die handvatten bieden bij het organiseren van ondersteuning en zorg aan zeer kwetsbare thuiswonende ouderen.

6-stappenplan integrale zorg
Kern van de handreiking is het 6-stappenplan. Het nieuwe, vereenvoudigde en geactualiseerde stappenplan beschrijft wat persoonsgerichte, proactieve en samenhangende zorg en ondersteuning voor thuiswonende kwetsbare ouderen betekent. De integrale zorg die in de handreiking staat beschreven, richt zich specifiek op zeer kwetsbare thuiswonende ouderen waarbij sprake is van multidomein problematiek en/of extreme kwetsbaarheid.
Per stap worden instrumenten, werkwijzen en methodieken aangereikt die helpen om afspraken te maken over de invulling van de zorg. Ook worden suggesties gedaan voor de verdeling van rollen en verantwoordelijkheden tussen de betrokken professionals en de kwetsbare oudere zelf. De basis hiervoor is een inventarisatie van rollen en verantwoordelijkheden die eveneens binnen het Plan van Aanpak Zorg voor kwetsbare ouderen is uitgevoerd.

De handreiking ondersteunt de zorg voor kwetsbare ouderen op drie niveaus:
1. individuele zorgverleners maken kennis met bruikbare ideeën en suggesties en kunnen hiermee snel aan de slag;
2. lokale en regionale samenwerkingsinitiatieven krijgen handvatten om de zorg op lokaal en regionaal niveau te organiseren;
3. landelijke partijen krijgen aanknopingspunten om op landelijk niveau te werken aan het oplossen van knelpunten en belemmeringen.
Lees de Handreiking-kwetsbare-ouderen-thuis-mei-2019
Bron en informatie https://www.beteroud.nl

Wonen en zorg en woningcorporaties – juni 2019
Wonen met zorg is één van de zes thema’s uit de Vernieuwingsagenda van Aedes. Met deze agenda wil Aedes samen met leden de ontwikkeling en vernieuwing van de corporatiesector versnellen. Voldoende veilige en geschikte huurwoningen voor kwetsbare bewoners. Daar zet de coalitie Wonen en zorg zich voor in. Corporaties zijn betrokken bij wonen, zorg en welzijn van de huurders. Onder andere door een variatie in de woningvoorraad, bestaande woningen geschikt en veilig te maken en in te zetten op goede sociale netwerken.
Handreikingen, praktijkvoorbeelden, instrumenten en publicaties staan op https://www.aedes.nl/dossiers/wonen-en-zorg.html
Gemeenten, woningcorporaties en huurders moeten veel regelen om mensen die zorg nodig hebben zelfstandig te laten wonen op een comfortabele en veilige manier. In de prestatieafspraken kunnen zij daarvoor afspraken vastleggen. Om hen daarbij te helpen maakten Platform31 en Aedes-Actiz Kenniscentrum Wonen-Zorg een handreiking. Hoe maak je bijvoorbeeld afspraken over de beschikbare woningen? En over voldoende voorzieningen in wijken waar veel ouderen wonen? Welke organisaties laat je meepraten? De handreiking geeft tips en voorbeelden uit de praktijk. Lees meer in de  Wegwijzer prestatieafspraken wonen en zorg 2017 Platform 31 – Aedes – Actiz

Westerkwartier – Kan sociale woningbouw voor ouderen eigenlijk wel in kleine dorpen? – mei 2019
Woningcorporaties hebben een belangrijke taak in het voorzien van betaalbare woningen voor de lage inkomensgroepen. Daar horen ook ouderen bij die zijn aangewezen op een woningbouwcorporatie.
We horen het vaak in dorpen: er moeten meer betaalbare woningen voor onze jongeren worden gebouwd. En ook: zijn er genoeg geschikte passende woningen voor ouderen nu verzorgingshuizen verleden tijd zijn? In gesprek met de woningcorporatie Wold & Waard meer over de (on)mogelijkheden van een Groninger woningbouwcorporatie
Uit onderzoek van Wold & Waard blijkt dat ook in het Westerkwartier ouderen het liefst zo lang mogelijk zelfstandig én in eigen dorp willen blijven wonen. En dat is vooral van belang vanwege het sociale netwerk dat deze mensen hebben. Wold & Waard houdt ook per dorp de behoefte bij en zorgt waar nodig voor nieuwbouw dan wel renovatie
Onderzoek in het Westerkwartier stelt dat er (ook) ruimte moet zijn voor vormen van beschut wonen met én op initiatief van dorpsbewoners. Beschut wonen wordt dan omschreven als een vorm van zelfstandig wonen, maar wel met ondersteuning. Een nieuwe tussenvorm tussen volledig zelfstandig wonen en een verpleeghuis. In dat verband zijn er verschillende initiatieven, zoals in Grijpskerk en Opende, om passende woonvormen aan te bieden.
Lees meer in het gehele artikel Westerkwartier – Kan sociale woningbouw eigenlijk wel in kleine dorpen   . Bron https://groningerdorpen.nl/nieuws/kan-sociale-woningbouw-eigenlijk-wel-in-kleine-dorpen/ – 4 mei 2019

Factoren die zorgen voor waardigheid van ouderen die thuis wonen – april 2019
Het borgen van de waardigheid is een van de sleutels van succesvolle integrale zorg voor oudere mensen die thuis wonen. Wanneer de waardigheid van een cliënt in het geding komt, kunnen emotionele reacties als woede, angst en schaamte volgen. Dit hindert de veiligheid en het welbevinden van iedereen die betrokken is bij de zorg van de oudere, inclusief de oudere zelf.
De 5 factoren zijn afkomstig uit de Roadmap, een praktische vertaling van alle onderzoeksbevindingen van het Europese project SUSTAIN . Dit samenwerkingsproject heeft zich beziggehouden met de vraag hoe integrale zorg aan thuiswonende ouderen in Europa kan worden verbeterd.
Ondanks goede intenties van zorgprofessionals, bevinden oudere mensen zich helaas nog vaak in situaties waarin een schending van waardigheid plaatsvindt. Ouderen ervaren bijvoorbeeld het onvermogen om beslissingen te kunnen nemen over hun eigen leven, onvoldoende toegang tot zorg en de negatieve gevolgen van verkeerde aannames. Dit wordt veroorzaakt door stress, beperkte tijd en een gebrek aan hulpbronnen onder zorgverleners. Ook beperkte vaardigheden spelen een rol.
De volgende 5 zaken (samengevat) helpen deze waardigheid te borgen:
1.CONFLICTMANAGEMENT
Het is belangrijk om zorg te dragen voor de kwaliteit van relaties. Tussen zorgmedewerkers onderling en tussen zorgmedewerker en cliënt. Dit helpt om betere uitkomsten te bereiken in zorgtevredenheid bij de oudere.
2.TOEGANG TOT INFORMATIE OVER GEZONDHEID EN WELZIJN
Hieronder verstaan we vrije toegang en gebruik van informatie en het mede bepalen met wie de informatie gedeeld wordt. Onderzoek laat zien dat toegang tot eigen zorginformatie de oudere helpt om te communiceren met zorgprofessionals, de kennis over de eigen gezondheid te vergroten en zelfzorg te verbeteren.
3.EEN WAARDIGE OMGEVING VOOR ZORG
Met omgeving bedoelen we de context waarin de zorgactiviteiten worden gegeven. Wanneer mensen ouder worden, brengen ze relatief veel tijd in hun eigen huis door. Ze ontwikkelen daardoor een sterke band met hun thuisomgeving waardoor hun gevoel van privacy en vrijheid makkelijk geschonden kan worden.
4.OUTREACHENDE AANPAK EN HET BETREKKEN VAN DE OMGEVING
Hieronder verstaan we de activiteiten die tot doel hebben om te onderzoeken waar mensen behoefte aan hebben. Hierdoor kan zorg bijvoorbeeld worden uitgebreid, verbeterd en meer op maat worden aangeboden. Ook maakt het co-creatie mogelijk.
5.REFLECTIEVE OEFENING EN POSITIEVE HOUDING
Dit gaat over het reflecteren van zorgprofessionals over hoe de dag is verlopen. Ook even stilstaan of zij de cliënt veiligheid en een positieve ervaring hebben kunnen bieden. Het beoefenen van reflectie is vooral belangrijk om oplossingen leren te vinden voor complexe problemen. Het geeft zorgmedewerkers de mogelijkheid om te onderzoeken of ze dingen anders hadden kunnen doen en hoe zij hun oplossingsstrategieën kunnen verbeteren.
Lees meer in Factoren die zorgen voor waardigheid van ouderen

Behoefte collectieve woonvormen voor ouderen groeit – Uit het onderzoek blijkt dat de huidige woongroepen niet langer toekomstbestendig zijn – maart 2019
Huisvesting voor ouderen is één van de grote opgaven waar Nederlandse steden de komende decennia voor komen te staan. De Haagse Hogeschool en Erasmus School of Health Policy & Management hebben onderzoek gedaan in hoeverre bestaande woongroepen hiervoor een oplossing kunnen bieden. Na het sluiten van de verzorgingshuizen zijn woongroepen een belangrijke schakel in het aanbod van de huisvesting voor ouderen geworden. Er is een gat ontstaan in de huisvestingsvraag voor ouderen die niet langer thuis willen of kunnen wonen, maar ook niet in aanmerking komen voor opname in een verpleeghuis. De combinatie van wonen en zorg en welzijn wordt hierdoor steeds belangrijker.
Uit het onderzoek blijkt dat de huidige woongroepen niet langer toekomstbestendig zijn. Aanbevelingen richting gemeente en woningcorporaties: “De woongroep 2.0 zou moeten bestaan uit een mix van koop- en huurwoningen. Daarbij moet bij nieuwe én bestaande woonvormen aandacht komen voor zorgvoorzieningen. Een laatste suggestie is meergeneratiewoningen, een woonvorm waar ouderen samenwonen met jongeren”. Lees meer in het Rapport collectieve woonvormen ouderen De Haagse Hogeschool ESHPM maart 2019

Goede zorg is meer dan veilige zorg alleen
De afgelopen decennia is veel geïnvesteerd in het veiliger maken van de zorg. Dat heeft veel goeds gebracht, maar we moeten wel accepteren dat risico’s nooit helemaal zijn uit te sluiten. Wanneer de focus van de zorg te veel is gericht op het volgen van regels, ontstaan er echter vanzelfsprekend fricties als hulpverleners andere afwegingen willen maken. Protocollen maken veiligheid tot een geïsoleerde waarde die op zichzelf nagestreefd en gerealiseerd kan worden, terwijl de context en de andere waarden daarin op afstand blijven. In de complexe context van zorg staat veiligheid vrijwel nooit alleen. Andere waarden zijn ook belangrijk: autonomie, vrijheid, ontwikkeling en zelfredzaamheid. Als ‘wandelen’ een ‘risico op vallen’ met zich meebrengt, moeten zorgverleners en organisaties het plezier van wandelen, de vrijheid van de patiënt, wegen met dit risico. Bij een te eenzijdige nadruk op veiligheid zien we voorbeelden van zorgorganisaties en zorgverleners die alle risico’s willen uitbannen. De nadruk op veiligheid wordt dan verstikkend. Veilige zorg is niet langer goede zorg. Lees meer in Goede zorg is meer dan veilige zorg alleen

Woningcorporaties en mensen met dementie
Nu mensen langer zelfstandig wonen, krijgen woningbouwcorporaties ingewikkelder problematiek op hun bordje. Hoe kunnen hun medewerkers omgaan met huurders met psychische klachten, dementie of mobiliteitsproblemen?
De training Nieuwe Buren geeft corporatiemedewerkers inzicht in wat de kwetsbare groepen zijn en hoe je bijvoorbeeld huurders met dementie kunt signaleren. Stephan van Erp van Wooncorporatie Stichting Casade en Wies Arts, van de Programmaraad Zorgvernieuwing Psychogeriatrie, stonden aan de basis van de training.                                                                                         Lees meer (Bron Zorg+Welzijn april 2019) in WIJ SAMEN je hebt elkaar nodig om complexe problematiek op te lossen

Prettig oud in eigen buurt
Prettig oud in eigen buurt. Wat hebben ouderen nodig om op een fijne manier in hun buurt te kunnen blijven wonen? Welke barrières zien of ervaren zij? Hoe willen of kunnen zij sociaal betrokken blijven?

De Erasmus School of Health Policy & Management en Movisie hebben in het project Prettig oud in eigen buurt in twee gemeenten onderzocht wat ouderen zelf vinden als het gaat om prettig oud worden in hun eigen buurt. Daarbij is vooral ingezoomd op wensen die te maken hebben met hun sociale omgeving. Daarnaast zijn ouderen bevraagd over de acht domeinen die de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) heeft benoemd voor een prettige leefomgeving. Wat vinden zij belangrijk binnen deze domeinen? En wat gebeurt er al?
Lees meer in Prettig oud in de buurt Inspiratiebundel  en de Infographic Infographic Beter oud eigen-buurt  Bron april 2019 https://www.movisie.nl

Virtueel verzorgingshuis maar wel thuis blijven wonen
De verzorgingshuizen bestaan niet meer. Technologie maakt het mogelijk om naast diverse vormen van beschut wonen, ook de veiligheid te realiseren in het “thuis blijven wonen”. De essentie van het verzorgingshuis was dat je een beschutte woonomgeving biedt met de veiligheid van aanwezig personeel dat een oogje in het zeil houdt. Zorgaanbieders gaan aan de slag met domotica om een veilige woonsituatie thuis te realiseren. Citaat: “Het is een virtueel verzorgingshuis. In een pilot voor 20 mensen met beginnende dementie bieden we een virtueel verzorgingshuis. In je huis meten sensoren op onder meer voordeur, stoel, koelkast en wc je normale leefpatroon. Bij dit systeem kun je ook gebruik maken van een camera. Voor dat laatste hebben we vanwege de privacy niet gekozen.’ Lees meer in  Thuiszorgtechnologie komt langzaam uit de pilotfase  

Kunt u leven zoals bij u past – Verhalen uit een veranderend zorglandschap
Deze rapportage bevat uitkomsten van ruim 18.000 deelnemers en uitkomsten van verdiepend onderzoek in de periode tot en met augustus 2016. Verdieping vanuit het perspectief van mensen die zelfstandig zorg regelen met het persoonsgebonden budget (pgb), mantelzorgers, mensen met een chronische aandoening of beperking en mensen (65+) die zelfstandig thuis wonen. Zij laten zien waar voor hen goede zorg om draait.

We spreken binnen het zorgstelsel en het sociale domein vaak over het versterken van de eigen regie van mensen. Ervaringen van deelnemers laten zien dat er, waarschijnlijk onbedoeld en mogelijk ook onbewust, regelmatig het tegenovergestelde effect bereikt wordt. Te vaak krijgen mensen die zoeken naar passende oplossingen onvoldoende steun en wordt hun regie zelfs ondermijnd.

Het vermogen om passende zorg en ondersteuning te organiseren, varieert van persoon tot persoon. Ook wat iemand hierbij nodig heeft, kan sterk variëren. De uitkomsten in deze beleidsrapportage tonen aan hoe groot de invloed op de ervaren kwaliteit van leven is wanneer belangrijke voorwaarden ontbreken. Voorwaarden om regie te kunnen voeren en voorwaarden om met belemmeringen in het dagelijks leven om te gaan. Voor iedereen geldt dat passende oplossingen het verschil maken.

Conclusies:

Het hebben van een chronische aandoening of beperking, ouder worden en het bieden van (mantel)zorg aan iemand uit eigen omgeving kan leiden tot belemmeringen op meerdere levensgebieden.
Mensen die aangeven dat het goed gaat, hebben of een passende oplossing gevonden en/of accepteren hun situatie zoals het is. Zij ervaren op dit moment geen belemmeringen.
Toegang tot passende zorg en ondersteuning is voor een deel van de mensen onvoldoende: mensen kunnen het niet betalen en/of komen er niet voor in aanmerking.
Onvoldoende financiële mogelijkheden hebben om een goed passende oplossing te regelen voor de eigen situatie, heeft een negatieve invloed op het dagelijks leven van mensen.
Als mensen weinig financiële mogelijkheden hebben en daarbij geen oplossing meer zien om hun eigen situatie te verbeteren, wordt de kwaliteit van leven bijzonder laag.
Een deel van de mensen belandt hierdoor in een situatie waarbij regievoeren over het eigen leven een lastige opgave wordt.

Aanbevelingen:

De vraag is of de huidige voorzieningen voldoende ruimte bieden aan mensen om eigen regie te voeren over hun leven. En of de professionals voldoende ruimte bieden om mensen daadwerkelijk te respecteren dan wel te ondersteunen in het voeren van regie over hun eigen leven.
Als mensen geen zicht meer hebben op hoe zij hun leven willen en kunnen verbeteren, vraagt het specifieke vaardigheden van de professionals om mensen daadwerkelijk te ondersteunen. Zodat deze mensen weer behoefte en ruimte ervaren om regie te voeren over hun eigen leven.
Toetsing van het zorgproces is nodig op alle niveaus. In welke mate nodigen de stappen die mensen doorlopen om te komen tot passende hulp en/of hulpmiddelen, mensen uit tot eigen regievoering?

Lees meer in Mijn kwaliteit van leven beleidsrapportage-3-december-2016 of op de website https://www.mijnkwaliteitvanleven.nl .

Programma Langer Thuis van VWS
In het Programma Langer Thuis van VWS 18 juni 2018 worden de ontwikkelingen bij de ouderen beschreven.

Meer vitaal en zelfredzaam maar tegelijk ook meer complexe zorg maar ook langer thuis willen en kunnen blijven wonen (92 pct. met minder ouderen in een verpleeghuis met een verdere daling van 16 pct. in 1995 naar 8 pct. in 2018 en in de nabije toekomst 5 a 6 pct.

Technologie en domotica dragen daaraan bij. Lees meer in het Programma langer thuis VWS juni 2018 .

Kleine portemonnee maakt kwetsbare oudere nóg kwetsbaarder – Onderzoek naar alternatieven voor het verzorgingshuis
Voor kwetsbare ouderen is het lastig een betaalbare combinatie te vinden van een geschikte woning, dienstverlening,(gezelschaps)activiteiten en 24/7 hulp in de nabijheid. Dit terwijl kwetsbare senioren juist vaker een lager inkomen hebben. Tegelijkertijd nemen steeds meer ouderen met een ruimere portemonnee het heft in eigen handen en organiseren zij zelf nieuwe vormen van wonen, welzijn en zorg. In een verkenning belichten Platform31 en Aedes-Actiz Kenniscentrum Wonen-Zorg nieuwe woonzorgarrangementen. Lees meer in  Kleine portemonnee maakt het kwetsbare ouderen nog lastiger . De publicatie Langer thuis is een uitgave van Platform31 en Aedes-Actiz Kenniscentrum Wonen-Zorg (KCWZ) en bestaat uit twee delen. Lees meer in

Langer thuis een verkenning-Behoeften en toekomst woonzorg voor kwetsbare senioren  en

Langer thuis in de praktijk-Vernieuwende woonzorg voor kwetsbare senioren

Hoe burgers het heft in eigen hand nemen in krimpgebieden
Opgezadeld met onverkoopbare grond, tekortschietend vastgoed en een dringende behoefte aan voorzieningen starten achterblijvers in krimpregio’s verrassende nieuwe samenwerkingen met ook Schotten weg uit de zorg! Als voorbeeld:

Een vernieuwende manier van organiseren voor de buurt is te vinden in Noordoost-Groningen

Zorginstellingen trokken zich er de afgelopen jaren terug uit vergrijzende dorpen. Om weggevallen voorzieningen op te vangen, luisterde de gemeente te weinig naar ideeën van bewoners, dus besloten ze hun plannen zelf uit te voeren in het dorp Kloosterburen. Lees meer in Hoe burgers het heft in eigen hand nemen in krimpgebieden .

Zorgzaam dorp
Met het gegeven dat het Groninger platteland vergrijst en de voorzieningen steeds meer uit de dorpen verdwijnen, komt ook de leefbaarheid in de dorpen voor ouderen en kwetsbaren onder druk te staan.

De “Groninger Dorpen” ondersteunen zorgzame initiatieven met de methodiek Zorgzaam Dorp ontwikkeld. Vanuit aantoonbaar gemaakte en dorpseigen behoeftes en wensen, kan een zorgvisie ontstaan óf simpelweg een concreet plan voor een initiatief. Tips om een zorgzaam dorp op te zetten staan in het boekje Zorgzame dorpen en lees meer op http://groningerdorpen.nl/ .

Een aantal voorbeelden hoe op lokaal niveau mensen zorgzaam zijn voor elkaar.

Coöperatie Klooster&Buren
De droom van de coöperatie Klooster&Buren, het hebben van een eigen huis waarin iedereen, die dit wil, beschermd kan wonen werd eind 2016 realiteit.
Klooster&Buren kocht van de Zonnehuisgroep ‘t Olde Heem, toen in gebruik als verzorgingshuis. ‘t Olde Heem is inmiddels geen bejaardenhuis meer, maar een appartementencomplex waarin je (beschermd) zelfstandig woont, met waar nodig 24 uurs zorg en toezicht. De bewoners van ‘t Olde Heem zijn niet alleen bejaarden, iedereen die beschermd wil wonen kan een appartement huren. Een belangrijke groep zijn de veelal jonge mensen met een beperking. Zij wonen in ‘t Olde Heem en werken vaak via Mien Toent je, ook onderdeel van Klooster&Buren bij bedrijven in de omliggende dorpen. De jongste groep zijn de daggasten van het kinderdagverblijf Lutje Heem. Een zelfstandige organisatie, welke ruimte huurt in het pand ‘t Olde Heem.

We kunnen met recht zeggen de mensen in het gebouw variëren in leeftijd van 0 tot bijna 100. Deze diversiteit van bewoners en gebruikers heeft voor iedereen een meerwaarde. Je bepaalt zelf wat je nodig hebt, voor ons ben je uniek als mens met je eigen wensen. Je kunt bijvoorbeeld zelf koken, maar kunt ook kiezen om de door onze koks bereidde maaltijd te bestellen.

Als je de huishoudelijke taken niet zelf kunt uitvoeren, kun je de eigen vertrouwde hulp in de huishouding houden, of wij kunnen voor je bemiddelen in een huishoudelijke hulp.

Het is bij ons zelfs mogelijk om je eigen trouwe kat/hond mee te nemen, mits deze geen overlast geeft voor de andere bewoners. Klooster&Buren heeft een professioneel team van zorgverleners en begeleiders in dienst. De mensen, die in ‘t Olde Heem wonen, kunnen bij dit team hun zorg inkopen. Daarnaast kunnen ze ook, wanneer de zorgvraag dit toelaat, hun eigen thuiszorg meenemen. Bron Coöperatie Klooster&Buren. Lees meer op https://www.kloosterenburen.nl .

Wedde dat ’t lukt
Stichting Wedde dat ‘t lukt is een stichting die ervoor zorgt dat inwoners van Wedde/Wedderveer, Veelerveen en Vriescheloo binnen de gemeente Bellingwedde op een goede en aangename wijze zolang mogelijk zelfstandig thuis kunnen blijven wonen. Dit wordt gerealiseerd door de informele- en de formele zorg met elkaar te verbinden.

Wedde dat ‘t lukt is een bottum-up project van de dorpen, voor het dorp en door de dorpen en werkt met een dorpsondersteuner. Zij signaleert, adviseert en weet verbindingen te leggen tussen verschillende mensen en/of organisaties.

Om elk dorp hun eigen identiteit te laten behouden, hebben de inwoners hun eigen slogan bedacht “Wedde dat ‘t lukt”, “In Veelerveen sta je niet alleen” en “In Vriescheloo doen we het zo”.
Lees meer op https://www.weddelukt.nl en het boekje Wedde dat het lukt .

Zorgcoöperatie Hoogeloon
Sinds 2005 bundelen zij als inwoners van Hoogeloon hun krachten om de zorg in hun dorp zelf te organiseren. Hun doel is dat oudere mensen in Hoogeloon kunnen blijven wonen, ook als zij intensievere zorg nodig hebben. Zodat ze betrokken blijven bij het dorp en het dorp bij hen. Het laat ook zien wat knelpunten blijven: de strikte medische oriëntatie in de ouderenzorg en de marktwerking maar ook aandacht voor mensen met dementie om hen een zo prettig mogelijk leven te gunnen. Lees meer op http://zorgcooperatie.nl/

Hoe burgers het heft in eigen hand nemen in krimpgebieden
Opgezadeld met onverkoopbare grond, tekortschietend vastgoed en een dringende behoefte aan voorzieningen starten achterblijvers in krimpregio’s verrassende nieuwe samenwerkingen met ook Schotten weg uit de zorg! Als voorbeeld:Een vernieuwende manier van organiseren voor de buurt is te vinden in Noordoost-Groningen. Zorginstellingen trokken zich er de afgelopen jaren terug uit vergrijzende dorpen. Om weggevallen voorzieningen op te vangen, luisterde de gemeente te weinig naar ideeën van bewoners, dus besloten ze hun plannen zelf uit te voeren in het dorp Kloosterburen. Lees meer in Hoe burgers het heft in eigen hand nemen in krimpgebieden  .